1. DEVLET VE SİYASET ADAMLIĞI İLE ÜLKE ÇIKARLARI ÜZERİNE OLANLAR

[aysien]

1. DEVLET VE SİYASET ADAMLIĞI İLE ÜLKE ÇIKARLARI ÜZERİNE OLANLAR

O MEMLEKET BATAR BUNDAN KAÇ YIL ÖNCEYDİ BİLMİYORUM, BİR AKŞAM MUSTAFA KEMAL PAŞA İLE BERABER GÜL CEMAL VAPURUNDA VERİLEN BİR BALODA BULUNUYORDUK. EKSELANS’IN BANA KARŞI BÜYÜK BİR İLGİSİ VARDI.

BİR ARALIK DALMIŞ, YERE BAKIYORDUM, BİRDENBİRE:

- MADAM, DEDİ; AŞKA TUTULMUŞ BİR KADIN GİBİ NE DÜŞÜNÜYORSUNUZ ÖYLE DERİN DERİN?

BEN O ZAMAN, NEREDEN HATIRIMA ESTİ BİLMİYORUM, ANLAŞİLAN DİLİMİN UCUNA GELMİŞ OLACAK Kİ, DÜŞÜNMEDEN HEMEN CEVABINI VERDİM:

- PAŞAM, DEDİM; BAŞBAKANINIZIN DUDAKLARINDAN EKSİK OLMAYAN ŞU NEŞELİ, SEMPATİK GÜLÜŞLERİNE HAYRANIM. O KADAR GÜZEL ERKEK GÜLÜŞÜ İLE GÜLÜYOR Kİ...

- BAŞBAKANIMIN GÜLÜŞLERİNE HAYRAN OLMUŞSUNUZ, BENİM DE BELKİ DANSIMDAN HOŞLANIRSINIZ. MADAM, MÜSAADE EDERSENİZ BU VALSİ BERABER YAPALIM.

KALKTIK VE DÖNMEYE BAŞLADIK. BEN O ZAMAN GENÇTİM, BELKİ, BİRAZDA ŞIMARTILMIŞ BİR KADINDIM. NEREDEN İÇİME O HEVES DOĞDU BİLMİYORUM, BAŞLADIM DANSTA PAŞA’YI BEN İDARE ETMEYE... BİR KEZ BAKTI, SES ÇIKARMADI. BİR DAHA BAKTI, YİNE SES ÇIKARMADI. NİHAYET ÜÇÜNCÜSÜNDE BİRDENBİRE DURDU. HİDDETLİ DEĞİL, FAKAT GÖZLERİNİ CİDDİYETLE BANA ÇEVİRDİ:

- MADAM, DEDİ BİR ERKEKLE BİR KADIN YANYANA DURDUKLARI ZAMAN, YÖNETMEYİ ERKEĞE BIRAKMAK EN DOĞRU DAVRANIŞTIR.

ÇOCUKLUK İŞTE. BEN BÜYÜK BİR CESARETLE ŞÖYLE BİR KARŞILIK VERDİM:

- MÜSAADE EDİN DE PAŞAM, NE OLUR, BİR KEZ DE BEN SİZİ İDARE EDEYİM, DEDİM.

KIZMADI, AKSİNE GÜLMEĞE BAŞLADI:

- BİR MEMLEKET İDARE EDENİ, BİR KADIN İDARE ETMEĞE KALKARSA O MEMLEKET BATAR, GELİN BİZ YERİMİZE OTURALIM SİZİNLE.

BENİ ELİMDEN TUTUP GETİRDİ VE YANINDAKİ KOLTUĞA OTURTTU.

MADAM HANSES

BUNLARA KENDİMİZİ TANITACAĞIZ ANKARA’YA SON GİDİŞİMDE BİR AKŞAM GAZİ, BENİ ANKARA PALAS’A GÖTÜRMÜŞTÜ. SOFRADA BİR KAÇ KİŞİ DAHA VARDI. YEDİK, İÇTİK, EĞLENDİK, GECE YARISINA DOĞRU FRANSIZ BÜYÜKELÇİSİ PAVYONA GELDİ. PAŞA BU ELÇİDEN HOŞLANIYORDU. SOFRAYA ÇAĞIRDI, BİR KAÇ KADEH DE ONUNLA BİRLİKTE İÇİLDİ. BÜYÜK ŞEHİRLERDEN, PARİS’TEN SÖZ AÇILMIŞTI. BU ARADA BÜYÜKELÇİ, GAZİ’YE:

- EKSELANS, PARİS’İ BİR DAHA GÖRMEK İSTEMEZ MİSİNİZ? DEDİ. MUSTAFA KEMAL PAŞA:

- “NASIL GÖRMEK İSTEMEM? GENÇLİK HATIRALARIMI TAZELERİM,” DİYE CEVAP VERDİ. BU KARŞILIĞA ÇOK SEVİNEN BÜYÜKELÇİ:

- “BÖYLE BİR SEYAHAT FRANSA’YI ÇOK SEVİNDİRİR. BEN DE REFAKATİNİZDE BULUNMAKTAN ŞEREF DUYARIM. EN BÜYÜK FRANSIZ ZIRHLISI BİZİ İZMİR’DEN ALIR. AKDENİZ DONANMASI EMRİMİZE VERİLİR. MARSİLYA’YA ÇIKTIĞINIZDA FRANSIZ ORDUSU KUMANDANIZ ALTINA GİRER. HÜKÜMDARLARA YAPILMAYAN BİR TÖRENLE KARŞILANIRSINIZ.”

BU SÖZLERİ DİKKATLE DİNLEYEN GAZİ:

- “BU DAVETİ SİZ KENDİLİĞİNİZDEN Mİ YAPIYORSUNUZ, YOKSA HÜKÜMETİNİZ ADINA MI KONUŞUYORSUNUZ?” DİYE SORDU. BU SORU KARŞISINDA BÜYÜKELÇİ HEMEN KENDİSİNİ TOPLADI:

-”MUVAFFAKİYETİNİZİ HÜKÜMETİME BİLDİRİRSEM, HÜKÜMETİM DE BUNU BÜYÜK BİR ŞEREF SAYAR,” DEDİ.

GAZİ’NİN YÜZÜ DEĞİŞTİ. ÇOK KESİN BİR DİLLE:

-”EKSELANS, PARİS’İ ÇOK GÖRMEK İSTİYORUM, AMA BÜYÜK TÖRENLE KARŞILANACAĞIM PARİS’İ DEĞİL. BEN PARİS’E, DÜNYANIN BU GÜZEL ŞEHRİNE, OPERALARINI, TİYATROLARINI, REVÜLERİNİ, ZARİF KADINLARINI BİR DAHA GÖRMEK İÇİN GİTMEK İSTERİM. DEDİM YA GENÇLİK HATIRALARIMI TAZELEMEK İÇİN... BÖYLE OLUNCA DA BELLİ OLMADAN GİTMEK İSTERİM. YOKSA TÖRENLERLE KARŞILANMAK İÇİN DEĞİL.”

BÜYÜKELÇİ GAF YAPTIĞINI ANLAMIŞTI, BİRAZ SONRA BİR İŞ UYDURARAK SOFRADAN KALKTI. GAZİ’NİN DE NEŞESİ KAÇMIŞTI.

- “KALKALIM ÇOCUKLAR, SOFRAYA ÇANKAYA’DA DEVAM EDERİZ,” DEDİ. SOFRADAKİLERİN ÇOĞUNU PAVYONDA BIRAKTI YALNIZ İKİ-ÜÇ YAKIN ARKADAŞINI YANINA ALDI. YOLDA KENDİSİNE :

- “ELÇİ ÇOK FENA BOZULDU AMA, SÖYLEDİĞİNE DE SÖYLEYECEĞİNE DE PİŞMAN ETTİNİZ” DEDİM. ARTIK KIZGINLIĞI GEÇMİŞTİ:

- “BANA BAK KEMAL, SEN DE BAŞIMA KIRK YILLIK DİPLOMAT KESİLME. ADAMIN ZİHNİYETİNİ ANLAMADIN MI? BU AVRUPALILAR BİZİ BİR TÜRLÜ KAVRAYAMIYORLAR. ADAM BENİ BİR ŞARK EMİRİ SANIYOR. HANGİ DONANMAYI KİMİN EMRİNE, HANGİ ORDUYU KİMİN KUMANDASI ALTINA VERİYOR? BUNLARA KENDİMİZİ TANITACAĞIZ, KİM OLDUĞUMUZU ÖĞRENECEKLER. YOKSA BEN KABA BİR ADAM DEĞİLİM ÇOCUĞUM” DEDİ.

ATATÜRK, ÇOK İNCE BİR ADAMDI.

KEMAALETTİN SAMİ PAŞA’DAN

CEVAT DURSUNOĞLU


ON YIL SONRA SAMSUN’DAN HAVZA’YA GİDİYORDUK. ALTIMIZDA, BİRİNCİ DÜNYA HARBİ’NDEN KALAN BENZ MARKA BİR OTOMOBİL VARDI. ŞÖFÖR DE TÜRK DEĞİLDİ. YOLA ÇIKTIK, BİRAZ SONRA MOTORDA BOZUKLUK OLDU VE ARABA DURDU. OTUZ ALTI YAŞINDA ZAFERLER KAZANAN KUMANDAN MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN NE DEMEK OLDĞUNU ARKADAŞLARI BİLİRLER. KIZDI VE ASABİLEŞTİ. ŞÖFÖRÜ AZARLADI VE KENDİSİ MAKİNAYI HAREKETE GEÇİRMEĞE UĞRAŞTI. TABİ MUVAFFAK OLAMADI.

BEN, DOKTOR REFİK SAYDAM VE KAZIM DİRİK BİR KÖŞEDE DURUYORDUK. DOĞRUSU, İÇİMİZDEN NEDEN İŞE KARIŞTIĞINA HEM ÜZÜLÜYOR, HEM SİNİRLENİYORDUK. İÇİMİZDEN GEÇENİ ANLAMIŞ GİBİ BİZE BAKTI VE DEDİ Kİ:

- ON SENE SONRA SİZİNLE, KENDİ YAPTIĞIMIZ YOLLARDA, TÜRK ŞÖFÖRLERİ BİZİ İSTEDİĞİMİZ YERLERE GÖTÜRECEKLER!

BİZ SUSTUK. İÇİMİZDEN GEÇENLERİN NE OLDUĞUNU BİLMEM ANLATMAK LAZIM MI? ARADAN TAM ON YIL GEÇTİ. BEN BİRİNCİ UMUMİ MÜFETTİŞ İDİM. DİYARBAKIR’A GELMİŞTİ. BİR YOLDA GİDERKEN GENE OTOMOBİL BOZULDU. KAFİLE DURDU. BENİ YANINA ÇAGIRDI VE TÜRK ŞÖFÖRLE İŞLEMEYE BAŞLAYAN MAKİNEYİ İŞARET ETTİ:

- VAADİMİ YERİNE GETİRDİM!

[aysien]

DR. İBRAHİM TALİ ÖNGÖREN

BU MİLLETVEKİLLİĞİ AYRICALIĞINI HİÇ BEĞENMEDİM ATATÜRK BİR SABAH FLORYA’DAN DOLMABAHÇE SARAYINA DÖNÜYOR. YEŞİLKÖY İSTASYONUNUN ÖNÜNDEN GEÇERKEN BİRDENBİRE OTOMOBİLİ DURDURUYOR VE BAŞYAVER’E:

- SORUNUZ, TREN VAR MI? DİYE EMİR VERİYOR.

O SIRADA TREN HEMEN HAREKET ETMEK ÜZEREDİR, HEP BİRLİKTE OTOMOBİLDEN İNİP YANINDAKİLERLE TRENE BİNİYOR. KARAR ANİ VERİLDİĞİ VE TATBİK EDİLDİĞİ İÇİN BU TRENE BİNİŞ HEMEN KİMSENİN NAZARI DİKKATİNİ ÇEKMİYOR. BİR MÜDDET SONRA, HER ŞEYDEN HABERSİZ OLAN KONDÜKTÖR ATA’NIN BULUNDUĞU KOMPARTIMANA GELİYOR. KAFİLEYİ GÖRÜNCE ÇEKİLMEK İSTİYOR. ATA HEMEN SESLENİYOR;

- VAZİFENİ YAP! (YANINDAKİLERİ GÖSTEREREK) BU EFENDİLERE NİÇİN BİLET SORMUYORSUN?

YANINDAKİLER CEVAP VERİRLER.

- PAŞAM BİZ MEBUSUZ. TREN BİLETİ ALMAYIZ. PARASIZ SEYEHAT EDERİZ.

ATA HAYRETLE:

- BU İMTİYAZI HİÇ BEĞENMEDİM, DER. ÇOK AYIP VE ACAYİP BİR KAİDE. ÇOK GÜZEL HALKÇILIK!

ALİ KILIÇ

DEVLET İMKANLARINI AMACINA UYGUN KULLANMA SİVAS KONGRESİ SONRASI, HEYETİ TEMSİLİYE’NİN ANKARA’YA GELMESİ KARARLAŞTIRILDIKTAN SONRA MUSTAFA KEMAL VE HÜSEYİN RAUF BERABERLERİNDEKİLERLE ANKARA’YA GELDİKLERİNDE KEÇİÖREN YOLU ÜZERİNDEKİ ZİRAAT MEKTEBİ’NE MİSAFİR EDİLMİŞLERDİ. DAHA SONRA MUSTAFA KEMAL ANKARA İSTASYONUNDAKİ GAR MÜDÜRLÜĞÜ BİNASINA YERLEŞTİ. BURASI HEM EVİ, HEM ÇALIŞMA YERİYDİ.

O TARİHLERDE ANKARA VİLAYETİNİN ŞEHİR MERKEZİ KALE VE ONUN HEMEN ÇEVRESİ İDİ. KEÇİÖREN, ETLİK, DİKMEN, AYRANCI’DA BAĞ EVLERİ VARDI. BUNLAR ARASINDA ÇANKAYA'DA PAPAZIN BAĞI OLARAK ADLANDIRILAN İKİ KATLI EV MUSTAFA KEMAL’E ARMAĞAN EDİLDİ VE O DA EVİ ORDU’YA DEVREDEREK EVİN ADI ORDU KÖŞKÜ OLDU. İKİ KATLI BİNAYA 1924’DE İLAVELER YAPILDI FAKAT BİNA ISITILAMIYOR İDİ. ZAFER, İNKILAPLAR, CUMHURİYET, DÜNYANIN ÜZERİMİZDE TOPLANAN GÖZLERİ, MUSTAFA KEMAL’İN MÜSTESNA ŞAHSİYETİ, MÜTEVAZİ DE OLSA YENİ BİR DEVLET BAŞKANLIĞI KONUTUNU ZORUNLU KILIYORDU.

MUSTAFA KEMAL YERİ KENDİ SEÇTİ, KAYALAR DÜZENLENDİ, DIŞ CEPHE PEMBE RENGİN HAKİMİYETİNDE, İÇERDE YEŞİLİN HER TONU İLE VE PLANIN ESASI MUSTAFA KEMAL’İN OLAN YAPI 1932’DE TAMAMLANDI VE AYNI YILIN HAZİRAN AYINDA DA TAŞINILDI.

PEMBE KÖŞKÜN DÖŞENMESİ İÇİN BÜTÇEDE PEK MÜTEVAZİ PARA VARDI. GAZİ, GEREKLİ OLANI ŞAHSİ İMKANLARI İLE KARŞILAMA KARARI ALDI VE KENDİSİNE TAVSİYE EDİLEN O GÜNLERDE BEYOĞLU İSTİKLAL CADDESİNDE BİR TÜRK’ÜN AÇTIĞI DEKORASYON MAĞAZASI SAHİBİ SELAHATTİN REFİK BEYİ ANKARA’YA DAVET ETTİ. BİNAYI GEZDİRDİ, ARZULARINI AÇIKLADI VE KENDİSİNDEN TEKLİF İSTEDİ.

KISA SÜRE SONRA KENDİSİNE SUNULAN TASARIYI İNCELEDİ, MUHATABI KONUYU GERÇEKTEN BİLİYORDU VE ANLADI Kİ, KENDİSİNİ TANIYANLARCA DA UYARILMIŞTI. BUNA RAĞMEN TEKLİFLERİ HAZIRLAYANLARI KIRMADAN ÜLKENİN MÜTEVAZİ İMKANLARINI İZAH EDEBİLMİŞ OLMANIN RAHATLIĞI İÇİNDE FERAGATLAR İSTEDİ. O SIRADA ATA’NIN YANINDA OLAN ANKARA BELEDİYE BAŞKANI ASAF İLBAY BEY ATA’NIN ŞU AÇIKLAMASINI KAYDEDER.

“BİLİYORSUNUZ BURASI CUMHURBAŞKANLIĞI KÖŞKÜ... MÜLKİYETİ DEVLETİN... BENDEN SONRA BURAYA MECLİSİN VEYA BELKİ MİLLETİN DOĞRUDAN SEÇECEĞİ ZATLAR GELECEK. BU EŞYALARIN PARASINI BENİM ŞAHSEN VERDİĞİMİ SİZLER BİLİYORSUNUZ AMA, YARIN BUNU BİLMEYENLER İÇİNDE YANLIŞ HÜKÜMLER VEREN OLMAZ MI? MEMLEKETE EN ZARURİ HİZMETLERİN YAPILAMADIĞI BÜTÇE DARLIĞI İÇİNDE İSRAF YAPILDIĞINI DÜŞÜNENLER BULUNMAZ MI? BİR ENDİŞEM DE KARAR MEVKİNDE OLANLARIN ŞAHSİ ARZULARINI DEVLETE YÜKLEME MEVZUUNDA BENİ EMSAL GÖSTERMELİDİR. BUNU HİÇ İSTEMEM.”

SONRA SELAHATTİN REFİK BEY’E DÖNER:

“ŞAHSİ İMKANLARIN OLSA BİLE, BÖYLE MEKÂNLARA ASGARİ MASRAFLARLA RAHAT VE ZEVKLİ TEFRİŞİ TERCİH ETME TERCİHİNDEYİM. BENİ ANLIYORSUNUZ ZANNEDERİM.” DER.

CEMAL KUTAY, ATATÜRK OLMASAYDI

ŞEF ASKER Mİ SİVİL Mİ OLMALI? ÇANKAYA AKŞAMLARINDAN BİRİ. BAZEN ATATÜRK SORUYOR, BAZEN DE ATATÜRK’ E SORUYORLAR. O’ NA DİYORLAR Kİ:

- ŞEF ASKER Mİ, SİVİL Mİ OLMALI? CEVAP VERİYOR:

-ŞEF, ŞEF OLMALI. İSTER SİVİL, İSTER ASKER.

BU CEVABI İLE “ŞEF” LİĞİN RÜTBEDE VE ELBİSEDE DEĞİL, RUHTA VE KAFA YAPISINDA OLDUĞU HAKİKATİNİ VECİZ SÜRETTE BELİRTMİŞ OLUYOR.

NÜKTE VE FIKRALARLA ATATÜRK

NİYAZİ AHMET BANOĞLU


BAYRAĞA SAYGI ATATÜRK BU ENGİN İNSANLIK DUYGUSU İLE MİLLETLERİN İSTİKLALİ PRENSİBİNE OLAN GÖNÜLDEN SAYGI VE BAĞLILIĞINI İZMİR’E GİRDİĞİ SIRADA DA GÖSTERMİŞTİ... O’NA İZMİR’DE KARŞIYAKA’DA BİR EV HAZIRLANMIŞTI Kİ, BU EVDE İŞGAL ESNASINDA YUNAN KRALI KONSTANTİN DE KALMIŞTI... EVİN SAHİBİNİN OĞLU İLE HAZIRLIKTA ÇALIŞANLARIN BAZI YAKIN AKRABASI YUNANİSTAN’DA ESİR BULUNUYORLARDI; İŞGAL ESNASINDA, BÜTÜN TÜRKLER GİBİ ÇOK IZDIRAP ÇEKMİŞLERDİ; İÇLERİNDEN YARALIYDILAR VE YUNANLILARDAN ÖÇ ALMAK ATEŞİYLE YANIP TUTUŞUYORLARDI. BU DUYGULARIN ETKİSİ ALTINDA EVİN DIŞ MERDİVENİNİN ÜZERİNE, MUZAFFER BAŞKOMUTANININ BASIP GEÇMESİ İÇİN, İPEK BİR DÜŞMAN BAYRAĞI SERMİŞLERDİ...

ATATÜRK YERE SERİLİ BAYRAĞIN ÖNÜNDE DURMUŞTU; ETRAFINDA BULUNAN KADIN-ERKEK İZMİRLİLER, KENDİSİNİ İÇERİYE GİRMEYE DAVET EDİYOR, GÖZLERİ YAŞLARLA DOLU:

“BUYURUNUZ, GEÇİNİZ, BİZİM ÖCÜMÜZÜ YERİNE GETİRİNİZ. YABANCI KRAL BU EVDEN İÇERİ, BİZİM BAYRAĞIMIZA BASARAK GİRMİŞTİ; SİZ LÜTFEDİN, BU KARŞILIKLA O LEKEYİ SİLİN. BURASI BİZİM ŞEHRİMİZDİR, BU EV SİZİN EVİNİZDİR, BU HAK SİZİNDİR” DİYE YALVARIYORLARDI.

HİÇBİR DURUMDA BENLİĞİNİ VE SAĞDUYUSUNU KAYBETMEYEN CİVANMERT İNSAN; KENDİLERİNE EN TATLI BAKIŞ VE SESİ İLE:

“O, GEÇMİŞTE HATA ETMİŞ; BİR MİLLETİN İSKİTLALİNİN TİMSALİ OLAN BAYRAK ÇİĞNENMEZ, BEN ONUN HATASINI TEKRAR EDEMEM,” CEVABINI VERMİŞTİ VE ANCAK BAYRAĞI YERDEN KALDIRTTIKTAN SONRA BEYAZ MERMERLERE BASARAK İÇERİ GİRMİŞTİ...

[aysien]

HASAN RIZA SOYAK; ATATÜRK’TEN HATIRALAR, S. 136

CUMHURİYET ATATÜRK, MUDANYA YOLU İLE BURSA’YA GİDİYORDU. KALABALIK BİR HALK KİTLESİ İSKELEDE ETRAFINI ÇEVİRMİŞ BULUNMAKTA İDİ. BİR KADININ, ELİNDE BİR KAĞITLA ATATÜRK’E YAKLAŞTIĞI GÖRÜLDÜ. İHTİYAR, ZAYIF BİR KADINDI. ATA’NIN YOLUNU KESEREK TİTREK BİR SESLE:

- BENİ TANIDIN MI OĞUL? DEDİ. BEN SİZİN SELANİK’TE KOMŞUNUZDUM. BİR OĞLUM VAR; DEVLET DEMİRYOLLARINA GİRMEK İSTİYOR. SİZ ONU ALSINLAR DEDİNİZ. FAKAT MÜDÜR DİNLEMEDİ. OĞLUMU YİNE İŞE ALMAMIŞ..NE OLUR BİR KERE DE SİZ SÖYLESENİZ.

ATATÜRK’ÜN ÇELİK BAKIŞLI GÖZLERİ SAMİMİYETLE PARLADI... ELLERİYLE GENİŞ JESTLER YAPARAK VE YÜKSEK SESLE :

- OĞLUNU ALMADILAR MI? DEDİ. BEN TAVSİYE ETTİĞİM HALDE Mİ ALMALIDAR? NE KADAR İYİ OLMUŞ... ÇOK İYİ YAPMIŞLAR... İŞTE CUMHURİYET BÖYLE ANLAŞILACAK...

KADIN KALABALIĞIN İÇİNDE KAYBOLMUŞTU. VE ATATÜRK ADETA VECD (ÇOŞKU) DOLU BİR SESLE:

- İŞTE CUMHURİYETTEN BEKLEDİĞİMİZ NETİCE... DİYORDU.

HULUSİ KÖYMEN; ATATÜRK’Ü ANMAK KİTABINDAN, S. 260

BAYRAĞA SAYGI 30 AĞUSTOS SABAHI, MUSTAFA KEMAL MUHAREBE SAHASINDA DOLAŞIYORDU. ETRAF BİNLERCE DÜŞMAN CESETLERİ VE BİRBİRİ ÜZERİNE YIĞILMIŞ YÜZLERCE TOPÇU HAYVANI, TERKEDİLMİŞ SİLAH, TOP VE CEPHANE DOLU İDİ...

ATATÜRK ŞÖYLE SÖYLENDİ:

- “BU MANZARA İNSANLIĞI UTANDIRABİLİR ! FAKAT MEŞRU MÜDAFAAMIZ İÇİN BUNA MECBUR OLDUK. TÜRKLER, BAŞKA MİLLETLERİN VATANINDA BÖYLE BİR HAREKETE TEŞEBBÜS ETMEZLER."

GANİMETLERİN ARASINDA YIRTILMIŞ VE TERKEDİLMİŞ BİR DE YUNAN BAYRAĞI GÖREN BAŞKUMANDAN ELİ İLE KALDIRILMASINI İŞARET EDEREK;

- “BİR MİLLETİN İSTİKLAL ALAMETİDİR, DÜŞMAN DA OLSA HÜRMET ETMEK LAZIMDIR, KALDIRIP TOPUN ÜZERİNE KOYUNUZ."

SAİT ARİF TERZİOĞLU

İNSANCIL ATATÜRK


VATAN İŞLERİNDE KORKMAK OLMAZ SİVAS'TA VATAN BÜTÜNLÜĞÜ VE BÜTÜN MİLLET ADINA BİR KONGRE TOPLAMAYA KARŞI OLANLAR ÇOKTU.

İŞGAL KUVVETLERİ İLE İSTANBUL HÜKÜMETİ DE KONGREYİ TOPLATMAMAK İÇİN EL BİRLİĞİ ETMİŞLERDİ. BİNBAŞI RÜTBESİNDE BİR FRANSIZ JANDARMA SUBAYI, YANINA BİR TERCÜMAN ALARAK SİVAS VALİSİNE GELDİ.

"EĞER BURADA KONGRE TOPLANIRSA FRANSIZLAR SİVAS'I İŞGAL EDECEKLER" DEDİ.

VALİ, MUSTAFA KEMAL'E İKİNCİ BİR KONGREDEN VAZGEÇİLMESİNİ YAHUT ERZİNCAN'DA TOPLANMASINI SÖYLEDİ. KUVA-İ MİLLİYECİ BİR GENÇ SONRADAN SİVAS MİLLETVEKİLİ KASIM DA VALİYİ DESTEKLEMEKTEYDİLER. MUSTAFA KEMAL, İNGİLİZLERİN SAMSUN'U TOPA TUTMAK, ON GÜNE KADAR YENİ İŞGALLER YAPMAK ŞANTAJI İLE KENDİ ÇALIŞMALARINA ENGEL OLMAK İSTEDİKLERİNİ HATIRLATARAK BU BLÖFLERE KULAK ASMAMALARI CEVABINI VERDİ.

HİÇ BİR VAKA OLMADAN 2 EYLÜL AKŞAMI SİVAS'A VARILMIŞTIR. ŞEHİRDE NE KADAR FAYTON VE YAYLI ARABA VARSA HEPSİNİ KARŞILAYICILAR TUTMUŞLARDI. YALNIZ HÜRRİYET VE İTİLAF PARTİSİNDEN KİMSE YOKTU. KALABALIK ARASINDA FRANSIZ SUBAYIN TEHDİDİ ÜZERİNE TELAŞLANAN GENÇ RASİM'İ GÖREN MUSTAFA KEMAL:

- "GENÇLER İÇİN VATAN İŞLERİNDE ÖLMEK OLABİLİR, KORKMAK ASLA !

KURTULUŞ SAVAŞI’NDA SAKARYA ZAFERİ NASIL BİR KADER DÖNÜMÜ OLMUŞSA, ANADOLU'DA YENİ DEVLETİN KURULUŞUNDA SİVAS KONGRESİ’NİN O KADAR BÜYÜK ÖNEMİ VARDIR.

F. RIFKI ATAY, ÇANKAYA



ATATÜRK'ÜN YARGIÇ KARARINA SAYGISI



ÖLÜMÜNDEN İKİ YIL ÖNCE ATATÜRK'ÜN CANINA KIYMAK İÇİN KURULAN BİR DÜZEN MEYDANA ÇIKARILMIŞTI. HEM BU DÜZENİ KURMAKLA SUÇLANAN KİMSE "MİLLİ MÜCADELE"DEN BERİ ATA'NIN YOLUNDA ÇALIŞMIŞ, SEVGİ VE GÜVENİNİ KAZANMIŞ, BİRÇOK İYİLİKLERİNİ DE GÖRMÜŞ BİRİ İDİ.



HABER YURTTA ŞAŞKINLIK VE TİKSİNME YARATMIŞTI. HERKES BUNU KONUŞUYOR, "NASIL OLUR, NASIL OLUR!" DİYOR, BİR TÜRLÜ HERHANGİ BİR NEDENE BAĞLAYAMIYORDU.



SANIK TUTULDU, ADALETE TESLİM EDİLDİ. FAKAT ATATÜRK, OLAYDAN HABERİ YOKMUŞ GİBİ, BU KONUDA NE DÜŞÜNDÜĞÜNÜ AÇIKLAMAK İÇİN AĞZINI AÇMADI, ADALET SON SÖZÜNÜ SÖYLEYİNCEYE DEK SUSTU. ATATÜRK'ÜN BU SUSKUNLUĞU ÇEŞİTLİ YORUMLARA UĞRAMIŞTI, KİMİ "BU ÜZÜNTÜLÜ OLAYI ANMAK İSTEMİYOR", DEDİ; KİMİ DE "BUNUN DOĞRU OLDUĞUNA İNANMIYOR" DİYE DÜŞÜNDÜ.



SANIĞA YÜKLETİLEN SUÇ YARGI YERİNDE İSPAT EDİLEMEDİĞİ İÇİN ADAM AKLANDI.

İŞTE, YARGIÇ KARARINI BU YOLDA VERDİKTEN SONRADIR Kİ ATATÜRK BU KONUDA AĞZINI İLK VE SON KEZ OLARAK AÇTI VE YALNIZ ŞUNU DEDİ :



- SUÇA YELTENİLMİŞTİR, ANCAK YARGIÇ BUNA KANACAK ÖLÇÜDE KANIT BULMUŞ DEĞİLDİR.



MEHMET ALİ AĞAKAY,

ATATÜRK'TEN 20 ANI



SAMSUN GEZİSİ



SERBEST FIRKA'NIN KURULUŞU VE KALDIRILIŞI :



GAZİ, 1930 YILININ KASIM’INDA KAYSERİ YÖNÜNDE TRENLE YURT GEZİSİNE ÇIKMIŞTI. YOL ARKADAŞLARINA İLK SORDUĞU SORU;



"SERBEST FIRKA'YI KAPATMAKLA İYİ Mİ ETTİK?" İDİ. TABİİ HERKES "İYİ OLDU" DİYORDU. AMA BU SORU BÜTÜN GEZİ BOYUNCA SÜRECEKTİ. SONUNDA 22 KASIM 1930'DA GAZİ SAMSUN'A VARMIŞTI. SAMSUN'DA OLAĞANÜSTÜ ÖNLEMLER ALINMIŞTIR. HALK ASKER KORDONLARININ ARKASINA SİNMİŞTİR. AKŞAM ZİYAFET VERİLİR. AMA MASADA KENTİ TEMSİL EDEN HİÇ KİMSE YOKTUR. (BOŞNAKZADE AHMET BEY).



"BELEDİYE BAŞKANI NEREDE? NASIL OLUR? KENTLERİNE KONUK GELDİK" DİYE SORAR BELEDİYE BAŞKANI SERBEST FIRKA’LI OLDUĞU İÇİN VALİ TARAFINDAN DAVET EDİLMEMİŞTİR. HEMEN BELEDİYE BAŞKANI’NI BULUP MASAYA GETİRİRLER. SÖZ SERBEST FIRKA'DAN AÇILIR. GAZİ SERBEST FIRKA'NIN KENDİNDEN BEKLENEN İŞLERİ GÖREMEYECEĞİ, MEMLEKETTE GERİCİLİĞİN VE İNKILAP DIŞI AKIMLARIN BUNDAN YARARLANACAĞI DÜŞÜNCESİ İLE SERBEST FIRKA'NIN KAPATILDIĞINI ANLATIR VE SONUNDA BELEDİYE BAŞKANI’NA DÖNEREK DER Kİ;



"ŞİMDİ BAŞKAN BEY, SİZ DE ARTIK KALDIRILMIŞ OLAN BİR PARTİNİN BELEDİYE BAŞKANI OLARAK GÖREVİNİZİ SÜRDÜRMEK İSTEMEZSİNİZ, DEĞİL Mİ? İSTİFA EDİNİZ" AMA BELEDİYE BAŞKANI’NIN YANITI BAŞKADIR.



"PAŞAM, BEN SERBEST FIRKA'YI TEMSİL ETMİYORUM. BU SEÇİM HALKIN BANA KARŞI BİR GÜVENİ ŞEKLİNDE ORTAYA ÇIKMIŞTIR. EĞER BU GÖREVDEN İSTİFA EDERSEM, HALKIN GÖSTERDİĞİ YAKINLIĞA VE GÜVENİNE KARŞI GELMİŞ OLURUM."



GAZİ SAKİN BİR SESLE :



"DÜŞÜNDÜĞÜNÜZ DOĞRU. DİLEDİĞİNİZ GİBİ OLSUN." YANITINI VERİR.

[aysien]

12 EYLÜL 1929 TARİHİNDE ANKARA’DA PARİS BÜYÜKELÇİSİ FETHİ OKYAR’A CUMHURBAŞKANLIĞI GENEL SEKRETERİ TEVFİK BIYIKLIOĞLUN’DAN BİR TELGRAF GİDER:



“REİSİCUMHUR HAZRETLERİ FRANSIZ HUKUK FAKÜLTELERİNDE OKUTULAN DERSLERE AİT KİTAPLARLA EN MUFASSAL VE YÜKSEK BİR UMUMİ TARİHİ ZAT-I ALİLERİNDEN RİCA ETMEKTEDİR.”



FETHİ BEY, ÜÇ GÜN İÇİNDE KİTAPLARI GÖNDERİR, ARKADAN YENİ SİPARİŞLER GELİR, ERNEST LAVİSSE VE ALFRET RAMBAUD’UN 12 CİLTLİK “HİSTOİRE GENERALE DES PEOPLES ET DES CİVİLİSATİONS” KİTABI İSTENİR, FETHİ OKYAR BUNLARI DA GÖNDERİR.



18 KASIM 1929’DA BÜYÜKELÇİ’YE, ÇANKAYA’DAN BİR MEKTUP GELİR:



“DÜN ERNEST LAVİSSE’İN ON İKİ CİLTLİK TARİH-İ UMUMİSİ GELDİ. YALNIZ TARİH-İ KADİM’E AİT KISMI YOK, YANİ MİLATTAN SONRA BAŞLIYOR. BUNU İKMAL EDECEK KISIMIN DA LÜTUF BUYURULMASINI REİSİCUMHUR HAZRETLERİ RİCA EDİYORLAR.(...) YALNIZ BUNLARIN BEDELİ BİR HAYLI TUTSA GEREKTİR. TASFİYE EDİLMEK ÜZERE BEDELİNİN İŞ’ARINI İSTİRHAM EDERİM. PAŞA HAZRETLERİ, SONRA BİR DAHA KİTAP İSTEMEYE YÜZÜMÜZ OLMAZ, DİYORLAR. REİSİCUMHUR HAZRETLERİ MUHABBETLE GÖZLERİNDEN ÖPÜYORLAR EFENDİM.”



FETHİ BEY, ATATÜRK’ÜN ÇOK YAKIN ARKADAŞIDIR, KİTAPLARIN BEDELİNİ SEVE SEVE ÖDEYEBİLİR, AMA ATATÜRK BUNU İSTEMEZ, FATURA GELİR, KİTAPLARIN BEDELİ PARİS’E GÖNDERİLİR.



1930’DA FETHİ OKYAR, MERKEZE DÖNER, PARİS BÜYÜKELÇİLİĞİ’NE MÜNİR ERTEGÜN ATANIR, ATATÜRK’ÜN KİTAP SİPARİŞLERİ DEVAM EDER, GENEL SEKRETER, RENE GROUSSET’NİN İKİ CİLTLİK “HİSTORİE DE I’EKTREME ORIENT” ADLI KİTABINI İSTER.



KİTAP HEMEN GÖNDERİLİR.....



DEVAMINI BİLAL ŞİMŞİR ŞÖYLE ANLATIR:



“MÜNİR BEY, HEMEN KİTABI POSTALAR. KİTABIN 571 FRANK, 80 SANTİM TUTARINDAKİ FATURASINI DA DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NA YOLLAR. BÜYÜK BİR HUKUKÇU OLAN MÜNİR BEY, BÜYÜKELÇİLİK VE BAKANLIK BÜTÇESİNDEN CUMHURBAŞKANI İÇİN HARCAMA YAPILAMAYACAĞINI HERHALDE BİLİR. AMA, BELKİ, GAZİ İÇİN BİR KERECİK ÇİĞNESEK NE ÇIKAR, DİYE DÜŞÜNMÜŞTÜR. BU YÜZDEN DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI VE SAYIŞTAY KENDİSİNDEN HESAP SORACAK DEĞİLDİ YA. GAZİ DENİNCE AKAN SULAR DURURDU.”



AMA BÜYÜKELÇİ YANILMAKTADIR, ÇANKAYA’NIN BÖYLE ŞEYLERE TAHAMMÜLÜ YOKTUR.



HATTA BÜYÜKELÇİ, DIŞİŞLERİ’NİN KİTAP, BROŞÜR TAHSİSATI VARDIR, FATURA BAKANLIĞA GÖNDERİLMİŞ, BEDELİ O TAHSİSATTAN ÖDENMİŞTİR, DESE BİLE...



ÇANKAYA FATURALARI DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NDAN ALIR, 571 FRANK, 80 SANTİM İŞ BANKASI ARACILIĞIYLA PARİS’E GÖNDERİLİR.







ATATÜRK SOVYET ELÇİSİNE:

“ASLA BOLŞEVİK OLMAYACAĞIZ” DEDİ.



ANKARA’NIN ŞUBAT AYINA TESADÜF EDEN OLDUKÇA SOĞUK VE KARLI BİR GECESİ İDİ. ANKARA KULÜBÜNDE BİR BALO TERTİP EDİLMİŞTİR. O ZAMANIN BÜTÜN MÜMTAZ SİMALARI ORADA İDİLER. SAAT HENÜZ 12‘YE GELMEMİŞTİ. HERKESİN KALBİNDE ANİ BİR HEYECAN UYANDIRAN MES’UT BİR HABER BALOYA YAYILDI:



- GAZİ PAŞA BALOYA GELİYORLAR !.



RUS SEFARETHANESİNDE İMİŞLER, ORADAN BALOYA GELİYORLAR. O ZAMANKİ RUS SEFİRİ DE BALOYA GELMİŞTİ.



BİR ARALIK SEFİR, SALONUNUN ORTASINA DOĞRU İLERLEMEKTE OLAN GAZİYE YAKLAŞARAK FRANSIZCA:

EKSELANS DEDİ, SİZİ ÇOK SEVİYORUM, HÜRMETİM SONSUZDUR; ÇÜNKÜ MÜŞTEREK BİR GAYE UĞRUNDA VARLIĞINI KURTARMAĞA ÇALIŞAN MİLLETLERİZ. TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK HALASKARI VE BANİSİ OLAN SİZİ MÜSAADE EDERSENİZ BİR KERE ÖPMEK ŞEREFİNİ KAZANABİLİR MİYİM?...



ATATÜRK EVVELA GÜLEREK ELİNİ UZATTI, SONRA O DA ELÇİYİ ÖPTÜ. BÜYÜK VE KIYMETLİ ATAMIZ BU ÇEŞİT EĞLENCE YERLERİNDE DAHİ MEMLEKETİN MENFAAT VE SİYASETİNİ GÖZ ÖNÜNDEN BİR AN UZAK TUTMAZDI. ONUN İÇİN BÜTÜN YABANCI GAZETE MUHABİRLERİNİN HUZURUNDA ŞU CÜMLELERLE SEFİRİN SÖZLERİNİ CEVAPLANDIRDI:



- EKSELANS, GÖSTERDİĞİNİZ SEVGİ HAREKETİNDEN VE SÖZLERİNİZDEN ÇOK MÜTEHASSİS OLDUM. TEŞEKKÜR EDERİM. BU İKİ MİLLET İLELEBET DOST KALMALIDIR. YALNIZ ŞUNA DİKKAT EDİNİZ, HER ZAMAN DOST OLMAK ARZUMUZA RAĞMEN ASLA BOLŞEVİK OLMAYACAĞIZ !

ATATÜRK’ÜN NÜKTELERİ, HİLMİ YÜCEBAŞ



ATATÜRK’ÜN EŞİTLİK ANLAYIŞI

ATATÜRK BİRGÜN DOLMABAHÇE’DEN GİZLİCE ÇIKAR TOPKAPI SARAYI MÜZESİNE GELİR. MÜZEYİ GEZMEK İSTER. KENDİSİNİ KAPICIYA TANITIR, FAKAT KAPICI "HENÜZ SAAT 9 OLMADI, MEMURLAR DA GELMEDİ ATATÜRK DEĞİL, KİM OLURSAN OL, BEKLEYECEKSİN" DER.

HİÇ ŞÜPHE YOKKİ , KAPICI ATATÜRK'Ü TANIMAMIŞ VE BİRDEN FAZLA BU SÖZLERE MUHATAP BULUNDUĞU İÇİN GELENİN ATATÜRK OLABİLECEĞİNE İNANMAMIŞTIR. FAKAT BU ANEKDOTTA MÜHİM OLAN NOKTA ATATÜRK'ÜN KAPICININ SERT CEVABI KARŞISINDA ISRAR ETMEYEREK, BİR KENARA ÇEKİLİP, SAATİN 9 OLMASINI VE MEMURLARIN GELMESİNİ BEKLEMESİDİR.



YAZILMAYAN YÖNLERİYLE ATATÜRK, S. ARİF TERZİOĞLU SAYFA 4





SATI KADIN



ANKARA'DA YAKICI BİR YAZ GÜNÜ İDİ ATATÜRK BERABERİNDE ARKADAŞLARI VE YAVERLERİ OLDUĞU HALDE KIZILCAHAMAM'A GİDERKEN KAZAN KÖYÜ YAKINLARINDA DURMUŞ VE OTOMOBİLİNDEN İNMİŞTİ. KÖYÜN KADINI, GENCİ, YAŞLISI, İHTİYARI KÖYLERİN İÇİNDEN GEÇEN, ŞOSEDE DURAN BU YABANCI KONUKLARI GÖRÜNCE HEP KOŞUŞTULAR. KİMİ SU SEYİRTTİ, KİMİ AYRAN , BUNLARDAN BİRİ, GÜĞÜMÜNDEN AKTARDIĞI SOĞUK AYRANI ATA'YA UZATTI:

- BİR SOĞUK AYRAN İÇER MİSİNİZ, DEDİ.

BU ÇORAK İKLİMİN KAVURDUĞU YÜZÜNDE BRONZLAŞMIŞ TÜRK KADININ EN BARİZ İFADELERİNİ TAŞIYAN, BİR TÜRK ANASI İDİ. BÖĞRÜNE SIKIŞTIRDIĞI KUNDAĞI BİRAZ DAHA BASTIRDIKTAN SONRA, SAĞ ELİNDEKİ AYRAN BARDAĞINI UZATTI, BEKLEDİ. ATA'SI, AYRANI KANA KANA İÇMİŞ VE BİRAN DURAKLADIKTAN SONRA ONA :

- SENİN KOCAN KİM ? DİYE SORMUŞTU

KÖYLÜ KADINI,YÜZÜ TUNÇLAŞMIŞ, ELLERİ NASIRLI BİR TÜRK ANASI ANKARA'NIN KENDİNE HAS ŞİVESİ İLE KOCASININ SAKARYA HARBİNDE BOĞAZINDAN YARALANMIŞ BİR CENGAVER OLDUĞUNU SÖYLEDİ. ATA BİR SORU DAHA SORDU :

- NE ZAMAN DOĞDUN?

- 1919'DA ATATÜRK SAMSUN'A ÇIKTIĞI ZAMAN DOĞDUM.

ATA, BİR AN DÜŞÜNDÜ. YIL 1934 İDİ. KADININ BU İFADESİNE GÖRE 15 YAŞINDA OLMASI LAZIM GELİRDİ. HALBUKİ KARŞISINDAKİ KADIN 25 YAŞLARINDA GÖRÜNÜYORDU TEKRAR SORDU :

- NASIL OLUR

EVET, NASIL OLURDU. BU SATI KADIN HİÇ TEREDDÜTSÜZ, O HER ZAMANKİ NÜKTEDAN HALİYLE VE MEMLEKETİN İŞGAL ALTINDA GEÇİRDİĞİ ACI YILLARI İMA EDEREK:

- EVET PAŞAM, ONDAN EVVEL YAŞAMIYORDUM Kİ !

BU ESPİRİ ATA'YI BİR HAYLİ DÜŞÜNDÜRDÜ. AYRILIRKEN YAVERİNE KADININ İSMİNİ VE ADRESİNİ NOT ETTİRDİ. DAHA SONRA BİZ SATI KADINI BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE GİREN İLK KADIN MİLLETVEKİLİ OLARAK GÖRMEKTEYİZ.



YAZILMAYAN YÖNLERİYLE ATATÜRK, S.ARİF TERZİOĞLU SAYFA 22-23



DIŞ POLİTİKA



1938 YAZINDA BİR SABAH, DOLMABAHÇE SARAYINA GİTMİŞTİM. ATATÜRK, İKİ AYDAN BERİ SAVARONA YATINDA BULUNUYORDU.BİR GÜN ÖNCE, BENİ GÖRMEK İSTEDİĞİNİ BİLDİRMİŞ, FAKAT BİR SAAT BELİRTMEMİŞTİ. BUNUN İÇİN, ERKENDEN DOLMABAHÇE’YE GİDEREK EMİRLERİNİ ORADA BEKLEMEYİ DOĞRU BULMUŞTUM. SAAT ONA DOĞRU, NÖBETÇİ YAVER BEY OTURDUĞUM SALONA GELEREK :



- EFENDİM, DEDİ. SAVARONA’DAN SİZİN İÇİN GÖNDERİLEN MOTOR ŞİMDİ RIHTIMA YANAŞTI.



SERVİSİMİ ALDIM, ACELE SALONLARI GEÇİP TAŞLIĞA ÇIKTIM. GENİŞ MERMER MERDİVENLERİ İNERKEN, ARKAMDAN KOŞARAK GELEN, AYNI NÖBETÇİ YAVER BEYİN SESİNİ DUYDUM :



- EFENDİM, BİR KIRALLIK YATI GELMİŞ.



- HANGİ KIRALIN YATI? NE ZAMAN GELMİŞ? NEREDE?



- ROMANYA KIRALI CAROL’UN YATI. ŞİMDİ..İŞTE SAVARONA’NIN AZ ÖTESİNDE DEMİRLİYOR.



- ACABA KIRAL DA GELMİŞ Mİ?



- BOĞAZ KOMUTANLIĞI GÖNDERİNDE KIRALLIK BANDIRASI OLDUĞUNU HABER VERİYOR.



BİR AN DÜŞÜNDÜM, SONRA :



- ÖYLEYSE DEDİM. MOTORU KULLANANLARA SÖYLEYİNİZ, BENİ ÖNCE ROMEN YATINA GÖTÜRSÜNLER.



BİR DEVLET BAŞKANININ GELMESİ, ELBETTE HER ZAMAN EN ÖN PLANDA ÖNEMLİ OLAN BİR SİYASİ OLAYDIR.



ROMEN YATINA GİTMEDEN SAVARONA’YA GİTMİŞ OLSAM, ATATÜRK’ÜN İLK İŞİ, TABİİ BENDEN BU GEZİ HAKKINDA FİKİR ALMAK OLACAKTI. HALBUKİ CAROL’UN-EĞER GELMİŞSE- NİÇİN GELDİĞİNİ BİLMİYORUM. NE BÜKREŞ’TE ELÇİMİZ, NE MEMLEKETİMİZDEKİ ROMEN TEMSİLÇİLERİ BİZE BİR HABER SALMIŞ DEĞİLLERDİR.



ÜÇ DAKİKA SONRA MOTOR, ROMEN YATINA YAKLAŞIRKEN, KIRALIN KÜPEŞTEYE YASLANMIŞ, BANA GÜLÜMSEMEKTE OLDUĞUNU GÖRDÜM.



YANINDA, KIZIL ŞAÇLARI RÜZGARLA DAĞILAN, KADIN ARKADAŞI, DİLLERE DESTAN OLAN SEVGİLİSİ MADAM LUPESKU DURUYORDU.



HEMEN GÜVERTEYE ÇIKIP KENDİNİ SELAMLADIM VE TÜRKİYE ADINA “HOŞ GELDİNİZ” DEDİM.



CAROL, İNCE VE BİR CENTİLMEN OLARAK TANINIRDI. FAKAT BENİ HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRATTI. MADAM LUPESKU’YA SAYĞILARIMI BİLDİRMEK OLANAĞINI BANA VERMESİ GEREKMEZ MİYDİ? HALBUKİ MADAM, SANKİ YANIMIZDA DEĞİLMİŞ GİBİ DAVRANDI VCE KOLUMA GEÇEREK BENİ YATIN SALONUNA GÖTÜRDÜ. SABAH SABAH, KOCA BİR KADEH ROMEN ŞARABI İÇMEĞE ZORLADI VE SONUNDA :



- CUMHURBAŞKANI HAZRETLERİ İLE KONUŞMAK İSTEYORUM. EKSELANS, DEDİ. NE KADAR MÜMKÜN OLURSA O KADAR ÇABUK.



- İSTEĞİNİZİ HEMEN CUMHURBAŞKANI HAZRETLERİNE BİLDİRMEK, BANA ŞEREF VEREN GÖREV OLACAKTIR. MAJESTE, DEDİM. CUMHURBAŞKANI HAZRETLERİNİN RAHATSIZ BULUNDUKLARINI BİLİYORSUNUZ. BUNUNLA BERABER KENDİLERİNE HEMEN ARZ EDECEĞİM.



VE SORDUM :



- ŞU ANDA İSTANBUL’DA BULUNAN ROMANYA ELÇİSİDE SİZE EŞLİK EDECEKLER MİDİR?



- HAYIR HAYIR... ATATÜRK’LE BAŞBAŞA İKİ DOST GİBİ KONUŞMAK İSTİYORUM. TABİİ, EKSELANS SİZ DE HAZIR BULUNACAKSINIZ...

[aysien]

SAVARONA’YA GİDİNCE ATATÜRK’Ü HER ZAMANKİNDEN DAHA RAHATSIZ BULDUM. UĞURSUZ HASTALIK O KUTSAL VARLIĞI KEMİRDİKÇE KEMİRİYORDU. KESTİRDİĞİM GİBİ, İLK SÖZÜ ŞU OLDU :



- YATTA CAROL’DA VAR MI? KAPTAN DÜRBÜNLE BAKMIŞ... GÜVERTEDE KADINLAR VARMIŞ...



GÖRDÜKLERİMİ VE KONUŞTUKLARIMI ATATÜRK’E BİLDİRDİM. BİR AN GÖZLERİNİ YUMDU, SONRA HAFİF BİR SESLE :



- PEK TAKATSİZİM BE, DOKTOR; DEDİ. AMA.. PEKİ, BİR GAYRET EDELİM. KENDİSİNİ KABUL EDELİM.MADEM Kİ, BURAYA KADAR GELMİŞ; OLMAZ DEMEK OLMAZ. HERHALDE BİR DERDİ VARDIR. SAKIN SÜDETLER İÇİN GELMİŞ OLMASIN?



ATATÜRK, O GÜN ÖĞLEDEN SONRA SAAT DÖRT BUÇUKTA KIRAL CAROL’U KABUL ETTİ. KIRAL YALNIZ GELMİŞTİ.SAVARONA’NIN MERDİVENİ BAŞINDA BAŞYAVER (ÜNER) BEY TARAFINDAN KARŞILANDI VE YATTAKİ CUMHURBAŞKANLIĞI YAZI ODASINA GÖTÜRÜLDÜ. ATATÜRK, AÇIK BİR KOSTÜM GİYMİŞ, BEYAZ İPEKLİ GÖMLEĞİNE DÜZ YEŞİL BİR KRAVAT TAKMIŞTI. CAROL ONA DİKKATLE BAKIYORDU. İLK SÖZÜ:



- SİZİ PEK SAĞLIKLI GÖRDÜM, EKSELANS.. DEMEK OLDU.



SONRA HİÇBİR BAŞLANGIÇA GEREK GÖRMEK SİZİN :



- ULUSLARARASI DURUM PEK NAZİK, DEDİ. DURUMUN EN KRİTİK NOKTASI DA SÜDETLER...



BU SIRADA KUTSAL BARDAKLARLA ŞERBETLER GELMİŞTİ. DUDAKLARINI DEĞİRMEDEN BÜRO ÜZERİNE BIRAKARAK DEVEM ETTİ:



- ÇEKOSOVAKYA ÇOK İNATÇI BİR TAKTİK KULLANIYOR.BU KONUYA İVEDİLİKLE BİR HAL ÇARESİ BULMAK DOĞRU OLACAKTIR.HALBUKİ BENES ÇOK ZORLUK ÇIKARTIYOR. BALKAN ANTANTI’NIN ÇIKARLARI ÇEKOSOVAKYA’NIN BİRAZ UYSAL HAREKET ETMESİNİ EMREDER, SANIRIM...



VE TEKRAR ETTİ:



- M. BENEŞ PEK İNATÇI... ÇOK GÜÇLÜK ÇIKARTIYOR.



ATATÜRK FRANSIZCA BİLİRDİ. FAKAT DEVLET BAŞKANI OLARAK YABANCILARLA KONUŞURKEN YALNIZ TÜRKÇE KONUŞMUŞTUR.



- HAŞMETMEABA SÖYLEYİNİZ, DEDİ. ÇEKOSOVAKYA BİZİM DOSTUMUZDUR. FAKAT KENDİLERİNİN MÜTTEFİKİDİR. HER DEVLET GİBİ ÇEKOSOVAKYA DA BÖYLE BİR DURUMDA DOSTLARINDAN YARDIM UMDUĞU GİBİ MÜTTEFİKLERİNDEN DE DAHA SAĞLAM BİR YARDIM ARAR. KIRAL HAZRETLERİ BENEŞ’İN GÜÇLÜK ÇIKARTIĞINDAN SÖZEDİYORLAR. BİR DEVLET BAŞKANIN İLK GÖREVİ, MEMLEKETİNİN HER NOKTASINI HERKESTEN ÖNCE SAVUNMAKTIR.



VE SONRA O HASTA HALİNDE HİÇ UMULMAYACAK BİR SERTLİKLE İKİ ELİNİ OTURDUĞU KOLTUĞUN İKİ KENERINA VURARAK KÜKREMİŞ BİR KAPLAN GİBİ GÖVDESİNİ İLERİ FIRLATTI :



- NE İSTİYORLAR KIRAL HAZRETLERİ? ÇEKOSOVAKYA’DAN BÜYÜK BİR PARÇA KOPARMAK İSTERKEN CUMHURBAŞKANI BENEŞ’İN KOLAYLIKLAR GÖÖSTERMESİNİ Mİ?

ÖRNEĞİN SİZ BUNU YAPABİLİR MİSİNİZ?



CAROL ŞAŞIRIVERDİ :



EKSELANS, BİZ BU DURUMU ANLAMIYOR DEĞİLİZ, DİYE KEKELEDİ. ”AMA ALMANYA’NIN GÖZDAĞI VERMESİ KARŞISINDA KUŞKU DUYUYORUZ.”



SÖZÜ HEMEN BAŞKA BİR YOLA GÖTÜREREK EĞLENCELİ ŞEYLER ANLATMAYA BAŞLADI. SİYASİ KONUŞMA BİTMİŞ, MONDEN GÖRÜŞMELER BAŞLAMIŞTI.



SONRA KALKTI, YATINA GİTTİ.

ARIBURNU, AGE, S:318-321



DEVLET VE BÜROKRASİ



“- CUMHURİYETİN İLANINDAN SONRA İDİ. KARADENİZ’DE BİR GEZİNTİYE ÇIKMIŞTI. KENDİSİNE EŞLİK EDENLER ARASINDA BULUNUYORDUM. RİZE’YE GELDİK.YOLLARIN DÜZGÜNLÜĞÜ İLGİSİNİ ÇEKMİŞTİ.VALİ’YE :



- YOLLARINIZI NASIL BU HALE GETİREBİLDİNİZ? DİYE SORDU.



VALİ DE ANLATTI. BU YAKIN KÖYLÜLERİ JANDARMALARLA TOPLATTIRMIŞ VE YOL ONARIMINDA ÇALIŞTIRMIŞ.



ATA’NIN KAŞLARI ÇATILDI. OLDUKÇA SERT BİR DİLLE :



- VALİ BEY, DEDİ. “CORVEE” NEDİR BİLİR MİSİN? ÖYLE İSE BEN SÖYLEYEYİM : ANGARYA DEMEKTİR. VE ŞU ANDA BİLMENİZ LAZIM Kİ, KANUNSUZ HİÇBİR VATANDAŞI İŞTEN ALIKOYAMAZ, ONU ÇALIŞMAYA ZORLAYAMAZSINIZ. CUMHURİYETTE ANGARYA DİYE BİR ŞEY YOKTUR.



ARIBURNU, AGE, S:321



DEVLETİN BAĞIMSIZLIĞI

HASTALIĞIN İLERLEMİŞ ZAMANINDA :



- “O ZAMAN Kİ DIŞİŞLERİ BAKANI DR. TEVFİK RÜŞTÜ ARAS DA, İYİCE AKLIMDADIR, BİR DEFA ŞÖYLE BİR ANISINDAN SÖZ ETMİŞTİR:



ZAMANIN ROMANYA KIRALI II. CAROL, ATATÜRK’LE GÖRÜŞMEK İÇİN YATINA BİNMİŞ;

İSTANBUL’A GELMİŞ. ATATÜRK RAHATSIZ VE İSTİRAHATLİ BULUNDUĞUNDAN KIRAL CAROL O’NU SAVARONA’DA ZİYARETE GİTMİŞ... KONUŞMASINDA O ZAMANKİ GENEL DURUMDAN SÖZ ETMİŞ, “BUGÜN AVRUPA’DA EN ÖN SIRADA İŞİN SÜDET MESELESİ OLDUĞUNU” AÇIKLAMIŞ... ÇEKOSLOVAKYA CUMHURBAŞKANI DOKTOR BENEŞ’İN ISRARLI HAREKET ETMESİNİN BU İŞİ KOLAYLAŞTIRMADIĞINI, BU YÜZDEN AVRUPA'DA SAVAŞ TEHLİKESİ BELİRDİĞİNİ” İFADE ETMİŞ... DOKTOR TEVFİK RÜŞTÜ’NÜN ANLATTIĞINA GÖRE, ATATÜRK OTURDUĞU KOLTUKTAN BİR DİRENME HAREKETİ GÖSTERMİŞ; ADETA TÜYLERİ ÜRPERMİŞ. DOKTORA DEMİŞ Kİ :



- “TEVFİK RÜŞTÜ! HAŞMETMEABA SÖYLEYİNİZ :DEVLETİN BAĞIMSIZLIĞINDAN VE BÜTÜNLÜĞÜNDEN EN BAŞTA SORUMLU OLAN DEVLET BAŞKANINDAN NE BEKLİYORLAR? MÜTTEFİKLERİ, DOKTOR BENEŞ’İN MEMLEKETİNİN PARÇALANMASINI MI İSTİYORLAR ?...



ATATÜRK’ÜN BU UYARIŞI ÜZERİNE KIRAL ADETA SARARMIŞ...



ARIBURBU, AGE S:321



ATATÜRK VE DİKTATÖRLÜK



YİNE GECE SOFRALARINDAN BİRİNDE DE TOTALİTER DEVLET ŞEFLERİNDEN BİRİNİN PARLAMENTO İLİŞKİLERİNDEN SÖZEDİLİYORDU. KONUNUN SONUNDA BİRAZ DÜŞÜNDÜKTEN SONRA:



- “BEN NE YAPTIM, ONLAR NE YAPTILAR” DEDİ VE SUSTU.



ARIBURNU, AGE S:321



DIŞ POLİTİKA VE SORUMLULUK





“BİR AKŞAM, DAHA SOFRAYA HENÜZ OTURMUŞTU. TEVFİK RÜŞTÜ ARAS İLE BİLARDO OYNUYORLARDI. ARAS’I TELEFONDAN ÇAĞIRDILAR. İÇERİYE DÖNERKEN :



- ATATÜRK, DEDİ, SİZE CANINIZI SIKACAK BİR HABER VERECEĞİM : YUGOSLAVYA KIRALINI ÖLDÜRMÜŞLER.



ÜZÜNTÜLERİNİ DAİMA İÇİNDE SAKLAMAYI BİLEN EBEDİ ŞEF KIPKIRMIZI OLMUŞTU, AYAKTA DURAMADI. GELİN, SOFRADA KONUŞALIM DEDİ. O GECE, SABAHIN YEDİSİNDEN AKŞAMIN TAM YEDİSİNE KADAR BÜYÜKLERİMİZİ ÇAĞIRTARAK ONLARLA NE KADAR TİTİZ BİR DİKKATLE KONUŞTUĞUNU, ONLARA DİREKTİFLER VERDİĞİNİ GÖREREK HAYRET İÇİNDE KALMIŞTIM. O GECE ALINMASI KENDİLERİNCE GEREKLİ GEREKLİ GÖRÜLEN TEDBİRLER NE KADAR DERİN BİR GÖRÜŞ ESERİ OLDUĞUNU SONRADAN ÇIKAN OLAYLAR BİZE PEK İYİ ANLATMIŞTI. O AKŞAM BU TEDBİRLERİ ALNININ ÇİZGİLERİYLE; ERKEN VE ANLAŞILMAZ BİR SAKINMA GİBİ KARŞILAYANLARDAN DEĞERLİ BİR KİŞİ YİNE BİR GÜN BUNUN BİR KERAMET OLDUĞUNU HUZURLARINDA AÇIKLAMIŞTI.



ANCAK SABAH OLMUŞ, GÜN YAYILMIŞTI. SOFRADA DÖRT BEŞ KİŞİ KALMIŞTIK :



- ACIKTINIZ GALİBA, DEDİ.



HARP OKULUNDAN BERİ ÇOK SEVDİĞİNİ SÖYLEDİĞİ FASULYELİ PİLAVLA MUHALLEBİ VE KAVUN GELDİ. SABAHIN TAM YEDİSİNDE BÖYLE TATLI İKİNCİ BİR AKŞAM YEMEĞİNDEN SONRA :



- UYKUNUZ, GELDİ, ARTIK SİZE MÜSAADE. BEN, ÇAKMAK’IN, (SAYIN MAREŞALİMİZ O GECE İSTANBUL’DA YAVUZ ZIRHLISINDA BULUNUYORLARMIŞ) İZLEMLERİNİ ALMADAN YATMAYACAĞIM, DEMİŞLERDİ.

ARIBURNU, AGE S:322-323



GERÇEKÇİLİK



BİRGÜN ÇANKAYA’DAKİ ESKİ KÖŞKÜN ALT KATINDA, O ZAMAN, İÇİNDE BİR DE HAVUZU BULUNAN HOLDE OTURUYORDUM. ATATÜRK, YANDAKİ YEŞİL SALONDA, BİRKAÇ KONUĞU İLE GÖRÜŞÜYORDU.

ZAMANIN HATIRI SAYILIR ADAMLARINDAN OLAN KONUKLAR BİR ARALIK SÖZÜ ZAFERE VE YUNANİSTAN’IN ZAYIF DURUMUNA GETİRDİLER; BİRİ DİĞERİNİN GÖRÜŞÜNÜ TAMAMLIYA TAMAMLIYA ÖZETLE ŞÖYLE KONUŞTULAR :



- “KARŞIMIZDA KUVVET DİYE BİR ŞEY KALMAMIŞTIR. BÜYÜK DEVLETLERİN ARTIK BİZİM İŞLERİMİZLE FAZLA UĞRAŞAMAYA NİYETLERİ OLMADIĞI GÖRÜLÜYOR. BUNDAN ÖTÜRÜ ELVERİŞLİ DURUMLARDAN FAYDALANARAK BATI TRAKYA’YA GİRELİM VE SELANİK’E KADAR YÜRÜYELİM.”



BELLİ Kİ, İFADELERİNİ KUVVETLENDİRMEK İÇİN ATATÜRK’ÜN SELANİK’Lİ OLMASINDAN DA FAYDALANMAK İSTİYORLARDI. ATATÜRK, BÜTÜN BUNLARI SESSİZCE DİNLEDİKTEN SONRA OTURDUĞU KOLTUKTAN KALKTI VE YÜKSEK SESLE ŞU KARŞILIĞI VERDİ :



- “ ARKADAŞLAR! ZAFERE ULAŞMAK İÇİN İNSAN GÜÇ VE DAYANIKLILIĞININ SON AŞAMASINA GELDİĞİMİZİ DÜNYA BİLMESE BİLE BİZİM HER ZAMAN UNUTMAMAMIZ GEREKİR. BİLİRSİNİZ Kİ, BAŞLARKEN DAVAMIZI ' MİLLİ MİSAK' NAMI ALTINDA TOPLAMIŞ VE DÜNYAYA İLAN ETMİŞTİK. BU İLAN, DÜNYAYA KARŞI BİR ÜSTLENME DURUMUNDADIR. DAHA İLK ADIMDA VERDİĞİMİZ SÖZÜ TUTMAMIŞ BİR KURUL DURUMUNA GİREMEYİZ. ASLA HATIRDAN ÇIKARMAMALISINIZ; BİZİM EN BÜYÜK KUVVETİMİZ, BUGÜN DE YARIN DA DÜRÜST, AÇIK BİR SİYASET VE SÖZLERİMİZE İÇTEN BAĞLILIK TEŞKİL EDECEKTİR. BUNUNLA BERABER ARKADAŞLAR, SİZDEN “RİCAYI MAHSUSLA RİCA EDERİM” BİR DAHA BÖYLE BİR KONUYU AĞIZA ALMAYALIM.”



ARIBURNU, AGE, S:323-324





İLERİ GÖRÜŞLÜLÜK



21.06.1935’DEKİ GÖRÜŞMELERİNDE :



- SAVAŞ ÇIKTIĞI TAKTİRDE AMERİKA TARIFSIZLIK SİYASETİNİ KORUYABİLECEK Mİ?

- OLANAK YOK,DEDİ, OLANAK YOK. EĞER SAVAŞ ÇIKARSA, AMERİKA’NIN MİLLETLER TOPLULUĞUNDA İŞĞAL ETTİĞİ YÜKSEK DURUMU HERHALDE ETKİLİ OLACAKTIR. COĞRAFİ DURUMLARI NE OLURSA OLSUN, MİLLETLER BİRBİRLERİNE BİR ÇOK BAĞLARLA BAĞLIDIR.



ATATÜRK, DÜNYADAKİ MİLLETLERİ, BİR APARTMANDA OTURANLAR GİBİ GÖRÜYOR.



- BİRLEŞİK AMERİKA CUMHURİYETLERİ BU APARTMANIN EN LUKS DAİRESİNDE OTURMAKTADIR.

EĞER APARTMAN, OTURANLARININ BAZILARI TARAFINDAN ATEŞE VERİLİRSE, DİĞERLERİNİN ETKİSİNDEN KURTULMASI OLANAK YOKTUR. SAVAŞ İÇİN DE AYNI ŞEY OLABİLİR. BİRLEŞİK AMERİKA CUMHURİYETİNİN BUNDAN UZAK KALMASI OLANAKSIZDIR.



ATATÜRK ŞU SÖZLERİ İLAVE ETTİ :

- BUNDAN BAŞKA, AMERİKA BÜYÜK VE KUVVETLİ VE DÜNYANIN HER YERİNDE İLİŞİĞİ OLAN BİR DEVLET OLDUĞUNDAN KENDİSİNİN SİYASET VE EKONOMİ YÖNÜNDEN İKİNCİ BASAMAKTAKİ BİR DURUMA DÜŞMESİNE HİÇBİR ZAMAN İZİN VEREMEZ.

GLAYDS BAKKER

ARIBURNU, AGE, S:328

İNSAN İDARE ETME



ÇİFTLİK, MARMARA HAVUZU:BALKAN ANTLAŞMASINDAN YAKLAŞIK OLARAK YEDİ SEKİZ YIL EVVEL:



HUZURUNU BOZMAKTAN KORKARAK AYAKLARIMIN UCUNA BAS BASA

KENDİSİNE DOĞRU İLERLEDİM. ANCAK İYİCE YAKLAŞTIKTAN SONRA BENİM KENDİSİNE DOĞRU GELMEKTE OLDUĞUMU GÖRDÜ VE HER ZAMANKİ İNCELİĞİYLE YANINA ÇAĞIRDI.



- BURADA KENDİ KENDİME BİRAZ DÜŞÜNCEYE DALMIŞTIM. DEDİKTEN VE BİR KAÇ HAVAİ SORU VE CEVAPTAN SONRA KENDİSİ:



- BİLİYOR MUSUN, DEMİNDEN BERİ NELER DÜŞÜNDÜM? DÜŞÜNDÜM Kİ, BEN CUMHURBAŞKANLIĞINDAN ÇEKİLEYİM, VEYAHUT YENİ SEÇİMDE ARKADAŞLARIN BENİ TEKRAR CUMHURBAŞKANI YAPMAMALARINI RİCA EDEYİM. BU DURUMDA HÜKÜMETE GEÇMEKLİĞİM SÖZ KONUSU OLABİLİR AMA ONUDA YAPMAYAYIM.



HAREKETLERİNDE HÜRRİYET VE BAĞIMSIZLIĞINA SAHİP, SADECE BİR VATANDAŞ OLARAK. BU TAKDİRDE YALNIZ BİR ŞEYİ BIRAKAMAM: PARTİNİN ŞEFLİĞİNİ. BAŞKANI BULUNDUĞUM CUMHURİYET HALK PARTİSİ,TÜRK MİLLETİNİN BON ŞAHSINA (SAĞDUYU) DAYANAN BİR KURULUŞTURKİ HERHANGİ BİR KOŞUL ALTINDA ONDAN AYRILAMAM. BENİ,BÜTÜN KÜLFETİ RESMİ SINIFLARDAN AYIRACAK OLAN BU DURUM ŞUNUN İÇİN İSTİYORUM:

[aysien]

YANIMA ÇOK DEĞİL, BİR İKİ ARKADAŞ ALARAK GÖSTERİŞSİZ, TANTANASIZ, HATTA ÖZELLİKLE SESSİZ SEDASIZ BİR BALKAN GEZİSİ YAPMAYA ÇIKSAM, BUNDAN ANCAK BÜYÜK SONUÇLAR ALINABİLECEĞİNİ KESİN OLARAK GÖRÜYORUM. BU GEZİDE KİMSEYE HABER VERMEKSİZİN ATİNA’YA UĞRARIZ; BELGRADA FATİYLE YOK OLACAKTIR. HERHANGİ BİR ŞAHSIN, YAŞADIKÇA KIVANÇLI VE MUTLU OLMASI İÇİN LAZIM GELEN ŞEY, KENDİSİ İÇİN DEĞİL, KENDİSİNDEN SONRA GELECEKLER İÇİN ÇALIŞMAKTIR. AKILLI BİR ADAM, ANCAK BU SURETLE HAREKET EDEBİLİR. HAYATTA TAM ZEVK VE MUTLULUK, ANCAK GELECEK KUŞAKLARIN ŞEREFİ, VARLIĞI, MUTLULUĞU İÇİN ÇALIŞMAKTA BULUNABİLİR.



BİR İNSAN BÖYLE HAREKET EDERKEN, “BENDEN SONRA GELECEKLER ACABA BÖYLE BİR RUHLA ÇALIŞTIĞIMI FARKEDECEKLER Mİ?” DİYE BİLE DÜŞÜNMEMELİDİR. HATTA EN MUTLU OLANLAR, ÇALIŞMALARININ BÜTÜN KUŞAKLARIN BİLMEMESİNİ İSTEYEN KARAKTERDE BULUNANLARDIR.



HERKESİN KENDİNE GÖRE BİR ZEVKİ VAR. KİMİ BAHÇE İLE UĞRAŞMAK, GÜZEL ÇİCEKLER YETİŞTİRMEK İSTER. BAZI İNSANLARDA ADAM YETİŞTİRMEKTEN HOŞLANIR.



BAHÇESİNDE ÇİCEK YETİŞTİREN ADAM ÇİCEKTEN BİR ŞEY BEKLER Mİ? ADAM YETİŞTİREN ADAM DA, ÇİÇEK YETİŞTİREN ADAMIN DUYGULARI GİBİ HAREKET EDEBİLMELİDİR. ANCAK BU BİÇİMDE DÜŞÜNEN VE ÇALIŞAN ADAMLARDIR Kİ, MEMLEKETLERİNE VE MİLLETLERİNE VE BUNLARIN GELECEĞİNE FAYDALI OLABİLİRLER. BİR ADAM Kİ, MEMLEKETİN VE MİLLETİNİN MUTLULUĞUNU DÜŞÜNMEKTEN ZİYADE KENDİSİNİ DÜŞÜNÜR. O ADAMIN DEĞERİ İKİNCİ DERECEDİR. TEMELDEĞERİ KENDİNE VEREN VE BAĞLI OLDUĞU MİLLET VE MEMLEKETİ ANCAK KİŞİLİĞİ İLE SANAN ADAMLAR, MİLLETLERİNİN MUTLULUĞUNA EMEK VERMİŞ SAYILMAZ.ANCAK KENDİSİNDEN SONRAKİNİ DÜŞÜNEBİLENLER, MİLLETLERİNİ YAŞAMAK VE İLERLEMEK OLANAĞINA ERİŞTİREBİLİRLER. KENDİ GİDİNCE İLERLEME VE HAREKET DURUR SANMAK BİR GAFLETTİR.



ŞİMDİYE KADAR SÖZÜNÜ ETTİĞİM NOKTALAR AYRI AYRI TOPLUMLARA AİTTİR. FAKAT BUGÜN BÜTÜN DÜNYA MİLLETLERİ AŞAĞI YUKARI AKRABA OLMUŞLARDIRVE OLMAKLA MEŞGULDÜRLER. BU İTİBARLA İNSAN BAĞLI OLDUĞU MİLLETİN VARLIĞINI VE MUTLULUĞUNU DÜŞÜNDÜĞÜ KADAR, BÜTÜN DÜNYA MİLLETLERİNİN DİRLİK VE GÖNEÇLİĞİNİ DÜŞÜNMELİ VE KENDİ MİLLETİNİN MUTLULUĞUNA NE KADAR DEĞER VERİYORSA BÜTÜN DÜNYA MİLLETLERİNİN MUTLULUĞUNA YARARLI OLMAĞA ELİNDEN GELDİĞİ KADAR ÇALIŞMALIDIR. BÜTÜN AKILLI ADAMLAR TAKTİR EDERLER Kİ, BU ALANDA ÇALIŞMAKLA HİÇBİR ŞEY KAYBEDİLMEZ. ÇÜNKÜ DÜNYA MİLLETLERİNİN MUTLULUĞUNA ÇALIŞMAK, DİĞER BİR YOLDAN KENDİ MİLLETİNİN DİRLİK VE MUTLULUĞUNU TEMİNE ÇALIŞMAK DEMEKTİR. DÜNYADA VE DÜNYA MİLLETLERİ ARASINDA ANLAŞMA, AÇIKLIK, VE İYİ GEÇİM OLMAZSA, BİR MİLLET KENDİ KENDİSİ İÇİN NE YAPARSA YAPSIN, DİRLİKTEN YOKSUNDUR. ONUN İÇİN BEN SEVDİKLERİME ŞUN ÖĞÜTLERİM:



MİLLETLERİ YÖNETEN ADAMLAR, TABİİDİRKİ HERŞEYDEN EVVEL KENDİ MİLLETLERİNİN VARLIĞININ VE MUTLULUĞUNUN FAKTÖRÜ OLMAK İSTERLER. FAKAT AYNI ZAMANDA BÜTÜN MİLLETLER İÇİN AYNI ŞEYİ İSTEMEK LAZIMDIR.



BÜTÜN DÜNYA OLAYLARI BİZE BUNU AÇIKTAN AÇIĞA KANITLAR. EN UZAKTA ZANETTİĞİMİZ BİR OLAYIN BİZE BİR GÜN İŞLEMEYECEĞİNİ BİLEMEYİZ.



BUNUN İÇİN İNSANLIĞIN HEPSİNİ BİR VÜCUT VE BİR MİLLETİ BUNUN BİR UZVU ADDETMEK İCABEDER. BİR VÜCUDUN PARMAĞININ UÇUNDAKİ ACIDAN DİĞER BÜTÜN ÜYE ETKİLENMİŞ OLUR.



TÜRKİYE, ROMANYA VE DİĞER DOSTLARI KUVVETLİDİRLER. HİÇBİR TARAFTAN BİZE GELECEK BİR ŞEY BEKLEMEM. BEKLEMEĞE DE GEREK YOKTUR.



İŞTE BU SESSİZLİK İÇİNDE BÜTÜN DÜNYAYI DÜŞÜNMEK BİZDEDİR. “DÜNYANIN FİLAN YERİNDE BİR RAHATSIZLIK VARSA BANA NE?” DEMEMELİYİZ. BÖYLE BİR RAHATSIZLIK VARSA BENZERİ KENDİ ARANDA OLMUŞ GİBİ ONUNLA İLGİLENMELİYİZ. OLAY NE KADAR UZAK OLURSA OLSUN, BU TEMELDEN ŞAŞMAMAK LAZIMDIR. İŞTE BU DÜŞÜNÜŞ, İNSANLARI, MİLLETLERİ VE HÜKÜMETLERİ BENCİLİKTEN KURTARIR. BENCİLLİK KİŞİSEL OLSUN, MİLLİ OLSUN DAİMA FENA ANLAŞILMAMALIDIR.



O HALDE KONUŞTUKLARIMIZDAN ŞU SONUCU ÇIKARACAĞIM:

TABİİ OLARAK KENDİMİZ İÇİN BÜTÜN LAZIM GELEN ŞEYLERİ DÜŞÜNECEĞİZ VE GEREĞİNİ YAPACAĞIZ. FAKAT BUNDAN SONRA BÜTÜN DÜNYA İLE İLGİLENECEĞİZ. KISA BİR ÖRNEK:



BEN ASKERİM. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞINDA BİR ORDUNUN BAŞINDA İDİM. TÜRKİYE’DE DİĞER ORDULAR VE ONLARUN KOMUTANLARI VARDI. BEN YALNIZ KENDİ ORDUMLA DEĞİL, ÖTEKİ ORDULARLADA UĞRAŞIYORDUM. BİRGÜN ERZURUM CEPHESİNDEKİ HAREKETLERE AİT BİR SORUN ÜZERİNDE DURDUĞUM SIRADA YAVERİM DEDİ Kİ :



- NİÇİN SİZİNLE İLGİLİ OLMAYAN SORUNLARLA DA UĞRAŞIYORSUNUZ?

CEVAP VERDİM :



- BEN BÜTÜN ORDULARIN DURUMUNU İYİCE BİLMEZSEM KENDİ ORDUMU NASIL YÜRÜTEBİLİRİM VE YÖNETEBİLECEĞİMİ BELGİLEYEMEM.



BİR DEVLET VE MİLLETİ YÖNETİR DURUMDA BULUNANLARUN DAİMA GÖZÖNÜNDE TUTMALARI LAZIM GERELEN SORUN BUDUR.



BU NEDENLE SAYIN KONUKLARIMAIZA ŞUNU DİYECEĞİM :



BEN DÜŞÜNDÜKLERİMİ SEVDİKLERİME OLDUĞU GİBİ SÖYLERİM. AYNI ZAMANDA GEREKLİ OLMAYAN BİR SIRRI KALBİMDE TAŞIMAK GÜCÜNDE OLMAYAN BİR ADAMIM. ÇÜNKÜ BEN BİR HALK ADAMIYIM. BEN DÜŞÜNDÜKLERİMİ DAİMA HALKIN HUZURUNDA SÖYLEMELİYİM. YANLIŞIM VARSAHALK BENİ YALANLAR. FAKAT ŞİMDİYE KADAR BU AÇIK KONUŞMAM DA HALKIN BENİ YALANLADIĞINI GÖRMEDİM.



ARIBURNU, AGE, S:331-334

HALKA DEĞER VERME



ACI İŞGAL GÜNLERİNDE, ÖNEMLİ DEVLET ADAMLARININ DA HAZI BULUNDUKLARI TOPLANTIDA HERKES, TÜRKİYE’NİN DÜŞTÜĞÜ ACIKLI DURUMA BİR ÇARE ARIYOR. AMERİKAN, İNGİLİZ KRUYUCULUĞUNDAN SÖZ EDİLİYOR. BİR ARALIK, MUSTAFA KEMAL PAŞA’YA DA NE DÜŞÜNDÜĞÜNÜ SORDULAR. ATATÜRK, ŞU KISA CEVABI VERDİ:



- “EFENDİLER, HEPİNİZ KONUŞTUNUZ, İSTEKLERİNİZİ BEYAN ETTİNİZ VE BİRBİRİNİZE SORDUNUZ, HEPİNİZİ DİNLEDİK. FAKAT... ANADOLU'YA BİR ŞEY SORDUNUZ MU? ANADOLU’YU DİNLEDİNİZ Mİ?

ONA DA SORALIM, BİR DE ONU DİNLEYELİM EFENDİLER!”

ARIBURNU, AGE, S:334



DAVA ADAMI OLMAK



YIL 1918, SELANİK’TE BİR KONFERANSTAN SONRA ARKADAŞLARIYLA KONUŞMASI:



- DEVRİMİ TAMAMLAMAK LAZIMDIR. BİZ BUNU YAPABİLİRİZ. BEN, BUNU YAPACAĞIM. O ZAMAN İÇİN DÜŞÜNDÜKLERİMİ SİZE KISACA ANLATAYIM: BU GÜNKİ OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN YÜKSEK SAYILAN KOMUTANLARI, BENİM İÇİN YOKTUR. ORDU KUMANDA SİCİLLERİ İÇİNDE BEN, SON LİMİT OLARAK, BİNBAŞIYI KABUL EDİYORUM. GELECEĞİN BÜYÜK KOMUTANI BUNLAR OLMASI GEREKİR. SİCİL DEFTERLERİNİ BİNBAŞIYA KADAR OLANLARI SAKLAYACAĞIM, ÜST TARAFINI YAKTIRACAĞIM.



ARKADAŞLARDAN BİRİ, BU SÖZ ÜZERİNE BANA KARŞI DURUYOR VE BU BÜYÜK AYIKLAMA İŞİNİN NASIL YAPILABİLECEĞİNİ ANLAMAK İSTİYOR. MUSTAFA KEMAL ŞU CEVABI VERİYOR :



- EVET, BİNBAŞINDAN YÜKSEK OLANLAR AYBAŞINDA, BENİM KURACAĞIM BÜROLARA GELİP MAAŞLARINI İSTEDİKLERİ ZAMAN, BÜRO ŞEFLERİ DEFTERLERİ DİKKATLE İNCELEDİKTEN SONRA : “EFENDİM, DEFTERLERDE SİZİN ADINIZ YOKTUR, SİZİ TANIMIYORUM” DİYECEKLERDİR.



ARIBURNU, AGE, S:337-338



ATATÜRK VE İSMET İNÖNÜ



YIL : 1957



İSMET İNÖNÜ ALEYHİNE SÖYLENMİŞ BİR SÖZ NEDENİYLE :



İSMET PAŞA (İNÖNÜ) HAKKINDA SÖZ SÖYLENMESİNE KATLANAMAYAN BARUTÇU SÖZ ETMİŞSE DE SÖZ HAKKI VERİLMEYİNCE MECLİSİ TERKETMİŞ, YAZIHANEYE GELMİŞTİ. ÜZERİNDE HIRSINI YENEMEMİŞ BİR İNSANIN HALİ VARDI. SIK SIK DUDAKLARINI ISIRIYOR VE EMİYORDU.



- BUGÜN EĞER BANA SÖZ VERSELERDİ, AĞAOĞLUNA ŞU ANIYI ANLATACAK VE İSMET PAŞA'NIN (İNÖNÜ) NASIL BİR İNSAN OLDUĞUNU KENDİSİNE ÖĞRETECEKTİM. ANININ GÖZLEMCİSİ REFİK KORALTAN İDİ VE BARUTÇU’YA O ANLATMIŞTI.



SERBEST FIRKA’NIN KURULDUĞU GÜNLERDE İMİŞ. FIRKA REİSİ FETHİ BEY, VAPURLA İSTANBUL’DAN İZMİR’E DOĞRU GELİYORMUŞ. GEMİ AYVALIK AÇIKLARINDA İKEN, İZMİR VALİSİ KAZIM PAŞA (DİRİK) ATATÜRK’E GÖNDERDİĞİ TELGRAFLARDA FETHİ BEY’İN İZMİR’E AYAK BASMAMASINI, ZİRA İZMİR’DE ÖNEMLİ OLAYLAR ÇIKABİLECEĞİNİ VE BELKİ DE FETHİ BEY’İN (OKYAR) HAYATINA DAHİ KASTEDİLEBİLECEĞİNİ, İZMİR’LİLERİN KENDİSİNE KARŞI BÜYÜK BİR ANTİPATİ DUYDUKLARINI, BELİRTİYORMUŞ. ATATÜRK:



- TELGRAFI FETHİ BEY’E (OKYAR) GÖNDERİNİZ, HAREKETİNİ TAYİNDE SERBESTTİR, EMİR BUYURMUŞLARDIR.

VAPUR İZMİR AÇIKLARINA GELDİĞİ ZAMAN BİR DE BAKILIYOR Kİ, OLAYLAR HİÇ DE KAZIM PAŞA’NIN ANLATTIĞI GİBİ GEÇMİYOR. ONBİNLERCE KALABALIK KORDONBOYU’NU DOLDURMUŞ VE FETHİ BEY’İ KARŞILAMAYA HAZIRLANIYORLAR. FETHİ BEY İZMİR’E AYAK BASINCA YAPILAN BÜYÜK GÖSTERİLER ARASINDA İZMİR KEMERALTI BÖLGESİNDEKİ KAHVELERDE ASILI BULUNAN ATATÜRK’ÜN VE İSMET İNÖNÜ’NÜN RESİMLERİ AYAKLAR ALTINA ATILIYOR, YIRTILIYOR VE ÇİĞNENİYOR.



BÜTÜN BU OLAYLAR, VAKTİNDE ATATÜRK’E İLETİLİYOR VE PEK TABİİ Kİ, ATATÜRK ÜZÜLÜYOR. O GÜNÜN AKŞAMI MİLLETVEKİLLERİNDEN OLUŞAN BİR KURUL ATATÜRK’Ü YATIŞTIRMAK İÇİN ÇANKAYA’YA ÇIKIYORLAR. ATATÜRK’ÜN BU OLAY NEDENİYLE SÖYLEDİĞİ SÖZ ŞU OLUYOR:



- BENİM RESİMLERİMİN YIRTILMASINA, ÇİĞNENMESİNE ÜZÜLMEDİM DESEM YALAN SÖYLEMİŞ OLURUM. FAKAT ASIL BENİ ÜZEN NOKTA NEDİR BİLİR MİSİNİZ? O İZMİR’İ KURTARMAK İÇİN CANINI DİŞİNE TAKMIŞ BATI CEPHESİ KOMUTANI İSMET PAŞA’NIN RESİMLERİNİN YIRTILIP ÇİĞNENMESİDİR. BARİ BU DAVRANIŞ ONA UYGULANMASAYDI.









ARIBURNU, AGE, S: 338-339



İLERİ GÖRÜŞLÜLÜK

BULGAR TÜROĞLU İVAN MANOLF, MEŞRUTİYE’TEN (1908) BİR İKİ YIL ÖNCE SELENİK’TE ATATÜRK’TEN O’NUN TÜRK DEVRİMİNE AİT DÜŞÜNCELERİNİ DİNLEMİŞTİ. YARIN Kİ TÜRKİYE’Yİ HEYECANLA ANLATAN ATATÜRK, MANOLOF’A DEMİŞTİ Kİ:



- “BİRGÜN GELECEK, BEN HAYAL ZANNETİĞİNİZ BÜTÜN BU DEVRİMLERİ BAŞARACAĞIM. BAĞLI OLDUĞUM MİLLET, BANA İNANACAKTIR. DÜŞÜNCELERİM HİÇBİR DEMAGOJİ ÜRÜNÜ DEĞİLDİR. BU MİLLET, GERÇEĞİ GÖRÜNCE, ARKASINDA DURAKSAMAKSIZIN YÜRÜR. DAVA UĞRUNDA ÖLMESİNİ BİLİR. SALTANAT YIKILMALIDIR. DİN VE DEVLET İŞLERİ BİRBİRİNDEN AYRILMALI, DOĞU UYGARLIĞINDAN BENLİĞİMİZİ SIYIRARAK BATI UYGARLIĞINA AKTARILMALIYIZ. KADIN VE ERKEK ARASINDAKİ AYIRIMLAR SİLİNEREK YENİ BİR SOSYAL DÜZEN KURMALIYIZ. BATI UYGARLIĞINA GİRMEMİZE ENGEL OLAN YAZIYI YAZARAK LATİN KÖKÜNDEN BİR ALFABE SEÇMELİ, KILIK KIYAFETİMİZE KADAR, HERŞEYİMİZLE BATILILARA UYMALIYIZ. EMİN OLUNUZ Kİ, BUNLARIN HEPSİ, BİRGÜN OLACAKTIR.”



ARIBURNU, AGE, S:339-340



GENEL DEĞERLENDİRME

MESLEKTEN YETİŞMİŞ YÜKSEK DEĞERLİ BİR DİPLOMATIN, ANKARA’DA GÖREV ALMIŞ ESKİ İTALYAN ELÇİLERİNDEN BARON POPEA ALOİSİ’NİN BİR BÖLÜK ANILARI GEÇENLERDE YAYINLANDI. BUNLAR ARASINDA ATATÜRK’ÜN BU KUDRETLİ KİŞİLİĞİNİ BELİRTEN BİR OLAYDA DİKKATLE KAYDEDİLMİŞ BULUNUYOR. MUSSOLİNİ’NİN “KÜÇÜK DAĞLARI BEN YARATTTIM” DEDİĞİ GÜNLERDE, HABEŞİSTAN’I ALDIĞI, BİZİM ATATÜRK’ÜMÜZÜN NASIL ÇALIŞTIĞINI, MUSSOLİNİ’YE ÜSTÜNLÜĞÜNÜ NASIL ANLATTIĞINI ANILARINDAN ALDIĞIM ŞU SATIRLAR AÇIKÇA GÖSTERİYOR:



12 NİSAN- MUSSOLİNİ DÖRTLÜ ANTLAŞMA ÜZERİNDE (ALAMANYA, İTALYA, İNGİLTERE, FRANSA) ÇOK DİKKATLİ DURUYOR. KÜÇÜK ANTANT (YUGOSTAVYA, ÇEKOSTAVAKYA, ROMANYA) DADIR. MUSSOLİNİ BU İDEAYI SERT BİR MAKALE İLE KARŞILADI : “BEŞİNCİ BÜYÜK DEVLET Mİ? NE PALAVRA! KÜÇÜK ANTANT DEVLETLERİ ELELE TUTUŞUP YEŞİL ÇUHA ÖRTÜLÜ BİR MASA ÜSTÜNE ÇIKMIŞLAR, BÜYÜK DEVLET OLDUK OLDUK SANIYORLAR!.. “BU MAKALE, YUGOSLAVLARI, ÇEKLERİ VE ROMENLERİ FENA HALDE SİNİRLENDİRDİ.”

BU SIRADA TÜRKİYE’NİN ROMANYA BÜYÜKELÇİSİ VASIF ÇINAR İTALYA DIŞIŞLERİ GENEL SEKRETERİNİ ZİYARET EDEREK, MUSSOLİNİ’NİN DÖRTLÜ ANTLAŞMA GİRİŞİMİ HAKKINDA BİLGİ İSTİYOR. GENEL SEKRETER BUNU RAPOR EDİNCE MUSSOLİNİ ALAYLI ALAYLI GÜLÜYOR:



- “DÜNYA POLİTİKAMIZI ANKARA’DAN DİREKTİF ALARAK MI GÖRECEĞİZ?”



7 NİSAN- SAAT 11:50’DE TEVFİK RÜŞTÜ ARAS BENİ GÖRMEĞE GELDİ. ANKARA’NIN DÖRTLÜ ANTLAŞMAYA KARŞI ÇIKMASININ DOĞRU OLMADIĞINI, OLAYIN ANKARA’YA HERHALDE YANLIŞ YANSIMIŞ OLDUĞUNU SÖYLEDİM. BANA ŞU KARŞILIĞI VERDİ:

- “BİZİ BİR OLDU BİTTİ KARŞISINDA BIRAKTIĞINIZ İÇİN, BİZE HİÇ BİR BİLGİ VERMEDİĞİNİZ İÇİN BİZ DE YALNIZ KENDİ YETENEKLERİMİZLE BU İŞİ İNCELEMEĞE MECBUR OLDUK.”



21 NİSAN- TÜRK HÜKÜMETİNİN, KAN’DA BULUNAN ROMEN DIŞIŞLERİ BAKANI TİTULESKO’YU TELGRAFLA ANKARA’YA DAVET ETTİĞİNİ HABER ALDIK. TÜRK HÜKÜMETİ İTALYA’NIN DÖRTLÜ BİR ANTLAŞMA GİRİŞİMİNE KARŞI KÜÇÜK ANTANTI DESTEKLEYECEĞİNİ ÜSTÜ KAPALI ANLATIYOR. ŞU HALDE TÜRKİYE BİZE KARŞI CEPHE ALMAK ÜZERE... BÜTÜN BUNLAR, HİÇ ŞÜPHESİZ, GAZİ’NİN BÜYÜK DEVLETLER SIRASINDA BULUNDURMAK VE TÜRKİYE’SİZ HİÇBİR SİYASİ TASAVVURA OLANAK BIRAKMAMAK ARZUSUNDAN DOĞMAKTIR.



5 MAYIS- CENEVRE’DEYİM. FRANSIZ DELEGESİ MASAİGLİ’YE DEDİM Kİ:



- “EĞER DÖRTLÜ ANTLAŞMA YAPMAZSAM SİLAHSIZLANMA KONFERANSI BİR ADIM DAHİ İLERİ GİDEMEZ. ELLİ ÜÇ DEVLETLE BİRLİKTE BİR HEDEFE ULAŞMAK KOLAY MI?”



6 MAYIS- BENEŞ’İN GELMİYECEĞİ ANLAŞILIYOR. SİLAHSIZLANMA KONFERANSINDA TEVFİK RÜŞTÜ (ARAS) İLE TİTULESKU DURMADAN MANEVRALAR ÇEVİRİYORLAR. DURUM GÜÇLEŞİYOR.



7 MAYIS- SABAH ON BİR BUÇUKTA TEVFİK RÜŞTÜ ARAS’I BİZZAT ZİYARET EDEREK MUSSOLİNİ ADINA KENDİSİNE ŞU TEKLİFİ YAPTIM: “EKSALANS; BUNDAN SONRA İTALYA, BÜTÜN SİYASİ GİRİŞİMLERİNİ TAM ZAMANINDA TÜRK HÜKÜMETİNİN BİLGİSİNE ARZEDECEKTİR.”



TÜRKİYE DIŞILERİ BAKANI BİLDİRİDEN MEMNUN KALDIĞINI SÖYLEDİ. BUNU ÜZERİNE KENDİSİNE ŞU RİCADA BULUNDUM : “HÜKÜMETİMİZ, HERHANGİ BİR BİÇİM VE SURETTE, BÜYÜK MİLLET MECLİSİNDE TÜRKİYE VE İTALYA ARASINDAKİ SİYASİ İLİŞKİLERİN HER ZAMANDAN DAHA İYİ BİR DURUMDA BULUNDUĞUNU BEYAN EDEBİLİR Mİ?...” TEVFİK RÜŞTÜ ARAS UYGUN CEVAP VERDİ. BUNUN ÜZERİNE İKİNCİ BİR ARZUMUZU BİLDİRDİM: “ARNAVUTLUK’TAKİ ELÇİNİ DE KIRAL ZOGO’YA TÜRK-İTALYAN İLİŞKİLERİNİN İYİ OLDUĞUNA DAİR BİLGİ VERMESİNİ LÜTFEN TELGRAFLAR MISINIZ?...” BUNDAN AMACIMIZ ARNAVUTLUK KIRALI’NIN ROMA’YA KARŞI MANEVRALARA GİRİŞMESİNİ ÖNLEMEKTİ.



TEVFİK RÜŞTÜ ARAS BUNA DA UYGUNLUĞUNU BELİRTİNCE HEMEN ROMA’YA HAREKET ETTİM (SAAT: 12.50)



MUSSOLİNİ’NİN BU İŞE NE KADAR KAYGILI BİR SURETLE ÖNEM VERDİĞİNİ AÇIKLAMAYA ARTIK GEREK VAR MI?



NİÇİN ZOGU’YA HABER VERECEK TÜRK ELÇİSİ? ÇÜNKÜ ARNAVUTLUK KIRALI DA ANKARA’YA BAĞLI.



BİZİM BÜYÜK ADAM, ANKARA’DA OTURUYOR AMA ADRİYATİK POLİTİKASI AVUCUNUN İÇİNDEDİR.



TEVFİK RÜŞTÜ’ NÜN YANINDAN ÇIKINCA, ALOİSİ’NİN SOLUĞU HAVA ALANINDA ALIŞI BUNDAN.



DÖRTLÜ ANTLAŞMA SUYA DÜŞMÜŞTÜ. ÇÜNKÜ BÜYÜK ATATÜRK, ZAMANINDA KENDİSİNDEN İZİN ALINMADIĞI İÇİN MUSSOLİNİ’NİN GİRİŞİMİNE MÜSAADE ETMEMİŞTİ VE O’NUN DEVRİNDE O’NUN İSTEMEDİĞİ ŞEY... EH YAPILMAZDI BE!



ARIBURNU, AGE, S:340-342



HTTP/1.1 200 OK Server: Microsoft-IIS/4.0 Date: Mon, 22 Jan 2001 12:59:48 GMT Content-Type: text/html Last-Modified: Fri, 27 Mar 1998 04:11:42 GMT ETag: "32f7bf723659bd1:779e" Content-Length: 18441 Connection: keep-alive
2. KARARLILIK ÜZERİNE OLANLAR

[aysien]

ÖLMEYİ TERCİH EDERİZ.



GENERAL PERSHİNG'İN KURMAY BAŞKANI OLAN GENERAL HARBORD SİVAS'TA MUSTAFA KEMAL'LE GÖRÜŞÜRKEN DER Kİ;



- TÜRK TARİHİNİ OKUDUM. MİLLETİNİZ BÜYÜK KOMUTANLAR YETİŞTİRMİŞ, BÜYÜK ORDULAR HAZIRLAMIŞTIR. BUNLARI YAPAN BİR MİLLET ELBETTE BİR MEDENİYET SAHİBİ OLMALIDIR. TAKDİR EDERİM. AMA BUGÜNKÜ DURUMA BAKALIM. BAŞTA ALMANYA MÜTTEFİKİNİZLE DÖRT YIL HARBETTİNİZ, YENİLDİNİZ, DÖRDÜNÜZ BİR ARADA YAPAMADIĞINIZ ŞEYİ, BU DURUMDA TEK BAŞINIZA YAPMAYI NASIL DÜŞÜNEBİLİYORSUNUZ? FERTLERİN İNTİHAR ETTİKLERİ VAKİT VAKİT GÖRÜLÜR. BİR MİLLETİN İNTİHAR ETTİĞİNİ Mİ GÖRECEĞİZ?



MUSTAFA KEMAL GENERALE " TEŞEKKÜR EDERİM DEDİ. TARİHİMİZİ OKUMUŞ, BİZİ ÖĞRENMİŞSİNİZ. FAKAT, ŞUNU BİLMENİZİ İSTERDİM Kİ BİZ EMPERYALİST PENÇESİNE DÜŞEN BİR KUŞ GİBİ YAVAŞ YAVAŞ AŞAĞILIK BİR ÖLÜME MAHKUM OLMAKTANSA BABALARIMIZIN OĞULLARI OLARAK VURUŞA VURUŞA ÖLMEYİ TERCİH EDİYORUZ."



GENERAL VE ARKADAŞLARI SEZSİZCE AYAĞA KALKTILAR.



- BİZDE OLSA BÖYLE YAPARDIK!



F.RIFKI ATAY,ÇANKAYA



EFKARI YOKLAMAK.



BİRGÜN SOHBETİN İLERLEDİĞİ BİR ZAMANDA, ATATÜRK BİR ARA ŞU SUALİ SORDU:



- "BEN ARTIK CUMHURBAŞKANLIĞINDAN ÇEKİLMEK, PARTİ BAŞKANI OLARAKÇALIŞMAK İSTİYORUM.

SİZ NE DERSİNİZ?"



ATA BU SORUYU SORARKEN ETRAFINDA BULUNANLARIN TEKER TEKER YÜZÜNE BAKIYORDU. HERKES SORUNUN KENDİSİNE YÖNELTİLDİĞİNİ SANMIŞ; ŞAŞKINLIK İÇİNE DÜŞMÜŞTÜ, RAHMETLİ RIFAT BEY'DE BÖYLE SANARAK CEVABIN AKIBETİNİ HİÇ DÜŞÜNMEDEN;



- "MUVAFIK EFENDİM" DEYİ VERDİ.



BİRDEN YÜZÜNDEKİ YUMUŞAK İFADE SİLİNEN ATATÜRK SERT BİR ŞEKİLDE ONA DOĞRU BAKTI VE SONRA MERHUM ZİYA BEY'E DÖNDÜ ONUN CEVABINI BEKLEDİ. FAKAT ZİYA BEY;



- "EFENDİMİZ BİLİR!" DİYEREK İŞİN İÇİNDEN SIYRILDI. İMTİHAN SIRASI BANA GELMİŞTİ.



- "HENÜZ GÖREVİNİZ BİTMEMİŞTİR. İNKILAPLAR TAMAM OLMAMIŞTIR. TAMAM OLUNCA BİZ SİZE (ARTIK ÇEKİL, İSTİRAHAT ET) DERİZ, İNKILAP YARIM BIRAKILMAZ!" CEVABINI VERDİM. GÜLÜMSEDİ.



- "ZATEN BEN DE BUNUN İÇİN HENÜZ BIRAKMAK İSTEMİYORUM" DEDİ. MAKSADI EFKARI YOKLAMAKTI.



SAİD ARİF TERZİOĞLU, İNSANCIL ATATÜRK



BEN MUHAKKAK ERKANI HARP OLACAĞIM.



ÜÇÜNCÜ SINIF KALABALIKTI. BUNLARDAN ANCAK, PEK AZ BİR KISMI HARP AKADEMİSİ'NE GİREBİLECEKTİ. GERİ KALANLAR TAYİN EDİLDİKLERİ KITALARA DAĞITILACAKLARDI.



MUSTAFA KEMAL, MUHAKKAK KURMAY SUBAY OLACAĞINA İNANIYORDU. BİR GÜN;



- YA ERKANI HARP OLAMAZSAN, NE YAPARSIN?



DİYE YARI CİDDİ, YARI ŞAKA TAKILAN SINIF ARKADAŞIMIZ ARİF'İ DERHAL SUSTURMUŞTU:



- SENİ BİLMİYORUM, FAKAT BEN MUHAKKAK, ERKANI HARP OLACAĞIM.



MUSTAFA KEMAL KURMAY OLDU. ARİF, MÜMTAZ YÜZBAŞI OLARAK OKULDAN ÇIKTI.



ALİ FUAT CEBESOY, SINIF ARKADAŞIM ATATÜRK





ZAFERE İNANIYORDU



YAŞANILAN ŞARTLAR NE OLURSA OLSUN, İSTİKLAL VE HÜRRİYET İÇİN AÇIKÇA İFADESİ ŞART GAYELERİ, DEVLET LİTERATÜRÜNE O SOKTU. SAKARYA ZAFERİ ÖNCESİNDE DÜŞMAN TOPLARININ POLATLI'DAN DUYULDUĞU VE DEVLET MERKEZİNİN ANKARA'DAN KAYSERİ'YE TAŞINMASI HAZIRLIKLARININ YAPILDIĞI BUHRAN GÜNLERİNDE TEKALİF-İ MİLLİYE ADI ALTINDA VATANDAŞIN NESİ VAR NESİ YOKSA YÜZDE KIRKINA EL KOYARKEN VERİLEN SENEDLERE;



"ZAFERDEN SONRA AYNEN İADE" TABİRİNİ MALİYE VEKİLİ HASAN BEY "ZAFERİN ELDE EDİLMESİ HALİNDE" ŞEKLİNDE DEĞİŞTİRMEK İSTEYİNCE, YERİNDEN FIRLAMIŞ;



- "NE DEMEK ZAFERİN ELDE EDİLMESİ HALİNDE... ZAFER ELBETTE ELDE EDİLECEK, ŞÜPHE Mİ EDİYORSUN? " DİYE BAĞIRMIŞTI.



CEMAL KUTAY, ATATÜRK OLMASAYDI





GEÇMİŞ OLSUN



KARŞISINDA KİM OLURSA OLSUN, MİLLETİ VE DEVLETİNİN HAYSİYET VE İTİBARINI ALAKADAR EDEN MEVZULARDA SEROMONİYİ AŞARAK HAKİKATLERİ DERS VERİR GİBİ KONUŞMAK YİĞİTLİĞİ ATATÜRK’LE DEVLET LİTERATÜRÜNE GİRMİŞTİR. 4 EKİM 1933’DE DOLMABAHÇE SARAYI’NDA, İSTANBUL’A GELEN YUGOSLAVYA KRALI II.ALEKSANDR İLE KRALİÇE MARY’Yİ KABUL ETMİŞ, AYNI AKŞAM ŞEREFLERİNE ZİYAFET VERMİŞTİ. BAŞ BAŞA KALDIKLARINDA YUGOSLAV KRALI:



-” SİZE BİR HAKİKATI ANLATMAK İSTERİM. 1919’DA İNGİLİZLER, EGE SAHİLLERİNİZİN İŞGALİ İÇİN YUNANLILARDAN EVVEL BANA MÜRAACAAT ETTİLER. ÇOK CAZİP TEKLİFLER DE YAPTILAR. FAKAT BEN REDDETTİM. EKSELANSINIZI TANIDIKTAN SONRA BU KARARIMIN DOĞRULUĞUNU BİR DAHA ANLADIM.” DEDİ.



BAŞKASI OLSA NE YAPARDI? TEŞEKKÜR EDERDİ DEĞİL Mİ?



HAYIR!.. YUGOSLAV KRALI CÜMLESİNİ TAMAMLAYIP CEVAP BEKLER GİBİ TAVIR ALINCA, ATATÜRK AYAĞA KALKTI, BUNUN ÜZERİNE KRAL DA KALKMIŞTI. ONA BİR İKİ ADIM ATTI VE DUDAKLARINDA KENDİSİNE ÇOK YAKIŞAN ANLAMLI TEBESSÜMÜ İLE ELİNİ UZATTI:



- “GEÇMİŞ OLSUN MAJESTE...” DEDİ.



ÇÜNKÜ MUSTAFA KEMAL’İN, KENDİSİNE İSTANBUL RUMLARI ŞİVESİ İLE KOSTİ DEDİĞİ YUNAN KRALI KONSTANTİN, ORDUSU DENİZE DÖKÜLDÜKTEN SONRA TAÇ VE TAHTINI KAYBETMİŞTİ.



ATATÜRK İLE DEVLET HAYATIMIZDA YAŞANILAN GÜNÜ DÜŞÜNME VE NABZA GÖRE ŞERBET VERME İLLETİNDEN KURTULUNMUŞTUR.

CEMALKUTAY, ATATÜRK OLMASAYDI

BU MİLLET O KADAR ZENGİN DEĞİL



BİR TARİH’TE ATATÜRK EGE VAPURU İLE MERSİN’E GİTMİŞ. DÖNÜŞTE VAPUR FETHİYE’DE DURMUŞ. KASABADA HALK ŞENLİK YAPARKEN, GEMİLERDEN DE HAVAİ FİŞEKLER ATILIYORMUŞ. KENDİSİNE REFAKAT EDEN ZAFER TORPİDOSU’NDA BULUNAN ATATÜRK, DONANMANIN ŞENLİKLERİNİ SEYREDERKEN, ZAFER TORPİDOSU KOMUTANINA KUMANDANLARDAN BİRİ,BİR TORPİL ATMASINI SÖYLEMİŞ. TORPİDO KUMANDANI:



- HAYHAY EFENDİM, YANLIZ BİR TORPİLİN KIYMETİ ELLİ BİN LİRADIR DEMİŞ.

BUNUN ÜZERİNE ATATÜRK:



- VAZGEÇİN TORPİL ATMAKTAN, BU MİLLET O KADAR ZENGİN DEĞİLDİR.

VE TORPİDO KUMANDANINA DÖNEREK:



- SİZİ TEBRİK EDERİM, DİYE İLTİFATTA BULUNMUŞ.

ANEKDOTLARLA ATATÜRK

EM.TÜMG.MUZAFFER ERENDİL

ATATÜRK’ÜN BİR HEDİYESİ



BİR GÜN KONYA’DA BEHİÇ BEY’İN EVİNDE MUSTAFA KEMAL GENERAL TAWSEND ŞEREFİNE BÜYÜK BİR ZİYAFET VERDİ. ZİYAFETTE BEHİÇ BEY, MUHTAR BEY, SALİH BOZOK BULUNUYORLARDI. YEMEK ÇOK GÜZEL BİR HAVA İÇİNDE GEÇTİ. YEMEĞİN SONUNDA MUSTAFA KEMAL MİSAFİRİNE DEDİ Kİ:



-” BİZ TÜRKLERDE BİR ADET VARDIR. MİSAFİRİMİZE MUTLAKA BİR HEDİYE VERİRİZ. BEN ASİL BİR MİLLETİN MÜTEVAZİ BİR BAŞKUMANDANIYIM. SİZE ANCAK BU TESBİHİ VEREBİLİYORUM” DİYEREK ELİNDEKİ KIRMIZI MERCAN TESBİHİ HEDİYE ETTİ VE SOFRADAN KALKILACAĞI SIRADA KOLUNDAKİ SAATİ ÇIKARARAK GENERAL’E DEDİ Kİ :



-”BU SAATİ BANA ANAFARTALARDA BİR TÜRK ASKERİ, ÖLEN BİR İNGİLİZ ZABİTİNİN KOLUNDAN ÇIKARDIĞINI SÖYLEYEREK VERDİ. SAATİN ARKASINDA SUBAYIN KÜNYESİ YAZILIDIR.BU SUBAY’IN AİLESİNİ ARATTIMSA DA BULAMADIM. İNGİLTEREYE DÖNDÜĞÜNÜZDE, AİLESİNİ BULUR VE SAATİ VERİRSENİZ ÇOK MEMNUN OLURUM” DİYEREK GENERALE TESLİM ETTİ.

ANEKDOTLARLA ATATÜRK EM.TÜMG.MUZAFFER ERENDİL

GELENEKSEL DOSTLUK

28 HAZİRAN 1933 TARİHİNDE ANKARA ERKEK LİSESİNDE İMTİHANA GİREN ÇOCUKLARDAN BİRİ SORULAN BİR SUALE ŞÖYLE CEVAP VERMİŞTİ :



- FRANSA İLE OLAN ANANEVİ DOSTLUĞUMUZ İCABI ...



ATATÜRK, DERHAL ÖĞRENCİNİN SÖZÜNÜ KESEREK SORMUŞTU :



- HANGİ ANANEVİ DOSTLUK, BU DA NEREDEN ÇIKTI, KİM SÖYLEDİ BUNU ?



O ZAMAN COĞRAFYA ÖĞRETMENİ AYAĞA KALKARAK “BEN SÖYLEDİM PAŞAM” DİYE ONUN HİDDETİNİ AZALTMAYA ÇALIŞMIŞTI. BANA DÖNÜNCE VE “SEN SÖYLE TARİH HOCASI” DEYİNCE, HEMEN AYAĞA KALKARAK CEVAP VERMİŞTİM.



- PAŞAM, ORTADA ANANEVİ BİR DOSTLUK YOKTUR. YALNIZ MÜŞTEREK HAREKETLERE FRANSIZ MUHARRİRLERİ ANANEVİ DOSTLUK VASFINI VERMİŞLERDİR. MESELA KIRIM HARBİNDE OLDUĞU GİBİ ...



-AFERİN BU HAKİKATEN BÖYLEDİR. MAALESEF TÜRK’ÜN ANANEVİ DOSTU YOKTUR. MENFAATLER MÜŞTEREK OLUNCA AVRUPALILAR HEMEN (ANANEVİ DOSTLUK) İSMİNİ VERMİŞLERDİR, BUYURMUŞLARDI.



DR. SAMİH NAFİZ TANSU





ATATÜRK KENDİNİ TANIMLIYOR



ETRAFINI ÇEVİREN HALKTAN BİR GENÇ, ATA’YA SORDU :



- PAŞA HAZRETLERİ, BİR İTALYAN GAZETECİSİ OLAN KONT SFORTZA BİR ESERİNDE SİZDEN (DİKTATÖR) DİYE BAHSEDİYOR. GENÇLİK OLARAK NE CEVAP VERELİM?



ATATÜRK HİÇ TEREDDÜT ETMEDEN CEVAP VERİYOR :



- BEN BİR DİKTATÖRÜM.



MECLİSTEKİLERİN HEPSİ ŞAŞIRIYOR, ATA İZAH EDİYOR :



- FAKAT BENİM HAYATIMI TETKİK EDENLER GÖRÜRLER Kİ BEN MISIR FİRAVUNLARI GİBİ ŞAHSIMA MEZAR YAPTIRMAK İÇİN KIRBAÇLAR ALTINDA İNSANLARI SÜRMEDİM. BEN, MEMLEKETE TATBİK ETMEK İSTEDİĞİM HERHANGİ BİR FİKRİ EVVELA KONGRELER TOPLAYARAK, ONLARA DANIŞARAK BUNLARI ONLARDAN ALDIĞIM SELAHİYETE DAYANARAK TATBİK ETTİM. İŞTE ERZURUM, SİVAS KONGRELERİ, İŞTE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BUNUN EN CANLI İFADELERİDİR. ONLAR NE DERLERSE DESİNLER BİZ YOLUMUZA DEVAM EDELİM.

MUAMMER YÜZBAŞIOĞLU

[aysien]

ATATÜRK’Ü ANMAK



O, DEDİKLERİNİN HEPSİNİ YAPTI . YAPAMAYACAĞI ŞEYİ ASLA VADETMEDİ. BİR DEVLET ŞEFİNİN KENDİSİNİ MİLLETE SEVDİREBİLMESİ İÇİN BELKİ İLK ŞART BU DEĞİL MİDİR?



BANOĞLU, AGE, S: 87



KENDİNE GÜVEN



YIL : 1921, BATI CEPHESİNDE : MUSTAFA KEMAL’LE GÖRÜŞMEDE;



YUNAN ORDUSU KOCAMAN BİR CANAVAR GİBİ ANKARA’YA YAKLAŞMIŞ GÖZÜKÜYORDU. BUNA PARELEL OLARAK SAKARYA’NIN DOĞUSUNDA TÜRK ORDUSUDA KIVRILARAK BU CANAVARIN ANKARA’YI YUTMASINA ENGEL OLMAYA ÇALIŞIYORDU. SİYAH CANAVAR O KADAR KOCAMANDİ Kİ, İNSANA UMUTSUZLUK VERİYORDU.



- EĞER ANKARA’YA GİDER DE BİZİ GERİDE BIRAKIRSA, NE YAPARIZ? DİYE SORDUM.

KORKUNÇ BİR KAPLAN GİBİ GÜLDÜ .



- ARKALARINDAN VURARAK ONLARI YOK EDERİM.

ARIBURNU, AGE, S:198-199

SÖYLEDİĞİNİ YAPARDI!..



KURTULUŞ SAVAŞINA BAŞLADIĞI SIRADA ATATÜRK’E DEDİLER Kİ :



- NASIL MÜMKÜN OLUR? ORDU YOK!



ATATÜRK HEMEN CEVAP VERDİ:



- YAPILIR!

- İYİ AMA, BUNUN İÇİN PARA LAZIM... O DA YOK ?

- BULUNUR!..

- DİYELİM Kİ BULDUK, DÜŞMANLARIMIZ HEM BÜYÜK, HEM DE ÇOK!

- OLSUN, YENİLİR!..



O, DEDİKLERİNİN HEPSİNİ YAPTI . YAPAMAYACAĞI ŞEYİ ASLA VADETMEDİ. BİR DEVLET ŞEFİNİN KENDİSİNİ MİLLETE SEVDİREBİLMESİ İÇİN BELKİ İLK ŞART BU DEĞİL MİDİR?

BANOĞLU, AGE, S: 87



BULUNUR!..



KURTULUŞ SAVAŞI HENÜZ BAŞLIYORDU. ORDU YOKTU VE HER TARAFTAN VATANIN BAĞRINA GİREN DÜŞMANLARA KARŞI ANCAK GÖNÜLLÜ ÇETELERLE SAVAŞ YAPILIYORDU . MEBUSLAR RASINDA BİLE, DÖVÜŞÜ GÖZE ALAN, FAKAT ÜMİTSİZLİKTEN KURTULAMAYANLAR VARDI.



BİR GÜN BÜYÜK MİLLET MECLİSİNDE VATANIN KURTULMASI İÇİN NELER YAPILMASI LAZIM GELDİĞİ HAKKINDA HEYECANLI KONUŞMALAR OLUYORDU. MEBUSLARDAN BİRİ, SÖZLERİ BÜYÜK VATAN ŞAİRİ NAMIK KEMAL’İN ŞU BEYİTİ İLE BİTİRDİ: “VATANIN BAĞRINA DÜŞMAN DAYAMIŞ HANÇERİNİ YOKMUDUR KURTARACAK BAHTI KARA MADERİNİ?..”

EN BÜYÜK VE KORKUNÇ DÜŞMANIN ÜMİTSİZLİK OLDUĞUNU PEK İYİ BİLEN ATATÜRK BU BEYİTİN İKİ KELİMESİNİ DEĞİŞTİREREK, FAKAT VEZNİNİ DE BOZMAKSIZIN SERT VE SARSILMAYAN BİR SESLE ŞU CEVABI VERDİ:



“ VATANIN BAĞRINA DÜŞMAN DAYASIN HANÇERİNİ, BULUNUR KURTARACAK MADERİNİ ! .. “



“ SİZ ANKARA’ DAN GİDERSENİZ, BEN ELMADAĞI’ NA ÇIKAR, KURŞUNUM BİTİNCEY KADAR VATANI TEK BAŞIMA MÜDAFAA EDERİM !.. “



23 NİSAN 1920... ANKARA’DA BÜYÜK MİLLET MECLİSİ AÇILMIŞTIR. MEMLEKETİN HER TARAFINDAN BİRÇOK MİLLETVEKİLLERİ GELMİŞTİR. BU YENİ MECLİSE GELENLERİN BİR KISMI ANKARA’ DA HİÇBİR ŞEYİN OLMADIĞINI GÖRÜNCE, ÜMİTSİZLİĞE DÜŞMÜŞLERDİ. BAHSEDİLEN NE YEŞİLORDU, NE HAZİNE, NE YATACAK OTEL, HİÇBİR ŞEY YOKTU. SADECE, MUSTAFA KEMAL...



... BAZILARINA BU DAVA ÇÜRÜK GELMİŞ OLACAK Kİ, MEMLEKETLERİNE DÖNMEYE KARAR VERDİLER. BUNLAR GERİ DÖNERLERSE MECLİSTE HUZURSUZLUK OLACAĞINI ANLAYAN MUSTAFA KEMAL, KÜRSÜYE ÇIKTI. O GÜN PEK HEYECANLIYDI. ATATÜRK’ ÜN HAYATINDA BELKİ DE BÖYLE CANLI BİR TABLO DOĞMAMIŞTI. MİLLETVEKİLLERİNE HİTABEN :



- İŞİTTİM Kİ, BAZI ARKADAŞLAR YOKSULLUĞUMUZU BAHANE EDEREK MEMLEKETLERİNE DÖNMEK İSTİYORLARMIŞ. BEN KİMSEYİ ZORLA MİLLİ MECLİSE DAVET ETMEDİM. HERKES KARARINDA ÖZGÜRDÜR, BUNLARA BAŞKALARI DA KATILABİLİRLER. BEN BU MUKADDES DAVAYA İNANMIŞ BİR İNSAN SIFATI İLE BURADAN BİR YERE GİTMEMEYE KARAR VERDİM. HATTA, HEPİNİZ GİDEBİLİRSİNİZ. ASKER MUSTAFA KEMAL MAVZERİNİ ELİNE ALIR, FİŞEKLERİNİ GÖĞSÜNE DİZER, BİR ELİNE DE BAYRAĞINI ALIR, BU ŞEKİLDE ELMADAĞI’ NA ÇIKAR, ORADA TEK KURŞUNUM KALANA KADAR VATANI SAVUNURUM. KURŞUNLARIM BİTİNCE DE BU ACİZ VÜCUDUMU BAYRAĞIMA SARAR, DÜŞMAN KURŞUNLARI İLE YARALANIR, TEMİZ KANIMI, MUKADDES BAYRAĞIMA İÇİRE İÇİRE TEK BAŞIMA CAN VERİRİM. BEN BUNA AND İÇTİM !.. DİYE FERYAT EDİNCE, HERKESİ BİR HEYECEN DALGASI SARDI. HİÇ BİRİ GÖZYAŞLARINI TUTAMIYORDU. - FALİH RIFKI ATAY



BANOĞLU, AGE, S. 497



“BEN EĞİLMEM”



MUSTAFA KEMAL’İN ÇOCUKLUK ARKADAŞI ASAF İLBAY, OKULA DEVAM ETTİĞİ GÜNLERE AİT İKİ ANISINI ŞÖYLE ANLATIR :



“EVİMİZİN BAHÇESİ BÜYÜKTÜ. SIK SIK MAHALLE ARKADAŞLARI TOPLANIR VE O ZAMANLAR SELANİK’DE PEK MODA OLAN “MANCIK” OYUNU OYNARDIK. BU BİR ÇEŞİT “BİRDİRBİR” OYUNU İDİ. BİR KİŞİ EĞİLİYOR, DİĞERLERİ SIRA İLE ÜZERİNDEN ATLIYORLARDI. O, OYUNA KATILMAZDI, AMA SEYRİNE DE BAYILIRDI. HELE İÇİMİZDE DÜŞENLER FİLAN OLURSA, KEYFİNE SON OLMAZDI. BİRGÜN KARARLAŞTIRDIK. YAKA PAÇA ZORLA OYUNA SOKTUK. SIRA İLE HEPİMİZİN ÜZERİNDEN ATLADI VE SIRA KENDİSİNE GELİNCE, EĞİLMEDEN DİMDİK DURDU VE:



- HAYDİ ATLAYIN! DEDİ.



BİZ BAŞINI YERE DOĞRU EĞMESİ İÇİN ISRAR ETTİKÇE O:



- BEN EĞİLMEM” BÖYLE ATLARSANIZ ATLAYIN, DİYORDU.

BİR TÜRLÜ RAZI EDEMEDİK.



N.A.BANOĞLU, YAYINLANMIŞ BELGELERLE ATATÜRK, SİYASİ VE ÖZEL HAYATI-İLKELERİ, 2. BASKI, İST.,198,S.22