GYMNASIUM

[aysien]

GYMNASIUM


Gymnasionlar kelime olarak çıplak anlamına gelen Gymnos’tan türemişlerdir. Bunun sebebi Yunanlıların çıplak olarak spor yapmalarıdır. Gymansionlar kişinin fiziksel ve zihinsel olarak gelişimini sağlamak için yapılmış spor kompleksleridir.

Roma İmparatorluk Döneminde Gymnasionlarda bir takım değişikliklere gidilerek Romalıların hamam yapısı ile gymnasionlar birleştirilmiş, böylece Tralleis’tede karşımıza çıkan Hamam-Gymnasion kompleks yapıları oluşmuştur. Tralleis Hamam-Gymnasion kompleks yapısı imparatorluk tipi adı verilen gruba girmektedir.

Halkın “Üçgözler” olarak adlandırdığı anıtsal boyutlardaki Hamam-Gymnasion yapısı batı-doğu doğrultusunda inşa edilmiştir ve yaklaşık olarak 25000 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Yapı kompleksinin anıtsal boyutlarda olması tamamen imparatorluk kültüyle ilgilidir.



Hamam-gymnasion yapısı M.Ö. 27 yılında meydana gelen şiddetli depremde büyük bir tahribata uğramıştır. M. Ö. 27- M. S. 14 yılları arasında Roma İmparatorluğu yapmış olan Augustus bu önemli yapının onarılması için Tralleis kentine para yardımında bulunmuştur. Yapının anıtsal boyutlardaki üç kemerle sağlanan giriş kısmı batıda yer almaktadır. Üçlü girişin kemer tonozlarında değişik renkler kullanılarak yapılmış çelenk betimlemeleri yer almaktadır. Gymnasionların orta bölümünde palestra adı verilen toprak tabanlı bir alan bulunmaktadır. Palestarlar idman ve oyunlar için özel olarak oluşturulmuş alanlardır. Olasılıkla toprak tabanlı palestrayı iki katlı revaklar çevrelemektedir. Şu ana kadar sürdürülen kazı çalışmaları sırasında palestra henüz gün ışığına çıkarılamamıştır. Gymnasionun kuzeyinde yer alan hamam yapısı iki teras üzerine inşa edilmiştir. Önceki yıllarda yapılan kazı çalışmaları sırasında hamam gymnasion kompleks yapısının ambulakrada adı verilen Büyük Salonu ortaya çıkarılmıştır. Ambulakrada hamam içerisinde günlük olayların konuşulduğu geniş bir salondur. Salon tabanındaki atık su kanalları içinden ele geçirilen bir amphora parçası üzerinde Sisam Adasından getirilen tuzlama balıkların fiyatları yazmaktadır.


Salonun sağ kısımda yer alan bir geçitle üst kısımda yer alan kaldariuma ulaşılmaktadır. Kaldariumda yapılan kazı çalışmaları sırasında çeşitli mitolojik olayların anlatıldığı mermer rölyef ve kabartma parçları ele geçmiştir. Tralleis antik kentinde daha önceki yıllarda bulunmuş olan bir adak yazıtında azatlı köle Onesimos’un kaldariumun mermer rölyeflerini yaptırdığından ve Roma İmparatoru Nerva’ya adadığından bahsedilmektedir. Hıristiyanlığın Roma İmparatorluğunun son dönemlerinde resmi din olması ile birlikte Gymnasionlar kapatılmış ve farklı amaçlarla kullanılmaya başlanmıştır. Bu tarihten başlayarak gymnasiona farklı bölümler eklenmiştir.