Ada ülkesi Tonga, yüzde 99'a ulaşan okuryazar oranıyla gelenekler ve modern değerleri bir arada kucaklıyor. Ve artık Güney Pasifik'teki bu son monarşide demokrasi rüzgârları esiyor.

[aysien]

Ada ülkesi Tonga, yüzde 99'a ulaşan okuryazar oranıyla gelenekler ve modern değerleri bir arada kucaklıyor. Ve artık Güney Pasifik'teki bu son monarşide demokrasi rüzgârları esiyor.



Kraliyet muhafızları hafifçe arkalarına yaslanmış, kendilerini güneşten koruyacak başlıklarını takmıştı. Başlarını öne eğip gözlerini yere diktikleri için şapkalarının siperliği yüzlerini örtüyordu. Bir muhafız, sanki taşların altında saklı bir açıklama varmışçasına çizmesiyle yerdeki çakılları eşeledi.
"Üzgünüm," dedi. "Biraz daha gecikebilir."
Tonga'nın Veliaht Prensi o sabahın erken saatlerinde beni kabul edeceğine dair haber göndermişti. Oysa şimdi güneş tam tepemizdeydi; hepimiz saraya giden yolun üzerinde kan ter içinde kalmış, sıkıntıdan boğazımızı temizleyip ayağımızın altındaki çakılları ezip duruyorduk.
Prensin köşkü krallığın büyük bir bölümüne yukarılardan bakan yüksek bir tepenin üzerindeydi. Burası Büyük Okyanus'taki en son gerçek monarşi -ve dünya genelinde varlığını sürdüren son örneklerden biri- idi. Birkaç hafta önce, ülkenin çok sevilen yaşlı kralı Yeni Zelanda'da bir hastaneye kaldırılmıştı. Şimdi ise onun pek de sevilmeyen oğlu tahta çıkmaya hazırlanıyordu.
Prens Tupouto'a deniz kenarındaki kraliyet sarayında da oturabilirdi, ama o, yüksek bir tepeye yayılmış bu tabyayı tercih etti. Tongalılar yapıyı "villa" diye tanımlıyordu. Burası, mermer sütunları ve prensin bazen oyuncak gemilerini yüzdürdüğü bir havuzu olan neoklasik bir yapıydı. Bugün muhafızlar veliaht prensin otomobillerini yıkadı: gösterişli bir Jaguar, bir spor araba ve bir de siyah Londra taksisi. Bir muhafız, Prens Hazretleri'nin İngiltere'de bu taksileri gördüğünü ve bunlardan birini ülkesine götürmeye karar verdiğini söyledi. Bunun nedenini kimse bilmiyordu, ben de prense soracağıma söz verdim.
"Villa"yı sokağa bağlayan geniş beyaz yol, muhafız karakolu ve bir çeşmenin önünden geçerek tepeden aşağıya doğru uzanıyordu. Yol burada Tonga'nın başkentine, 100.000 kişilik nüfusun üçte birini barındıran Nuku'alofa adındaki sıcak, toz toprak içindeki kente giden yol ile birleşiyordu. Tepenin eteklerinde, kente giden yol üzerinde bir kadın oturmuş, değiştokuş etmek üzere palmiye yapraklarından süpürge yapıyordu (ülkede takas ekonomisi de geçerliydi). Kentin daha yakınlarında sarıya boyanmış bir büfenin üzerinde, "Hipokrasi değil, Demokrasi" sloganı asılıydı. Daha da ileride, göz alabildiğine uzanan kral mezarlarının olduğu yerde işçiler kralın beklenen ölümü için hazırlık yapıyordu. Prensin tepedeki malikânesinden görünemeyecek kadar uzakta ise, adanın çöplüğündeki gecekondularda yaşayanlar işe yarar bir şeyler bulmak için çöpleri karıştırıyordu...
Tonga halkı arasında gelişmekte olan bir hareket var. Demokrasi, Tonga'da tabandan başlayan bir hareket. Ve coğrafi uzaklık artık ideolojik soyutlanma anlamına gelmiyor.
Sonuçta geçmiş ile gelecek, monarşi ile demokrasi, dünyadan soyutlanma ile küresel bütünleşme arasında kalan ülke, artık bir karar verme noktasına gelmiş bulunuyor...
Daha önce özür dileyen şapkalı muhafız hızla uzaklaştı ve birkaç dakika sonra geri döndü. Yine "Üzgünüm," dedi. "Prens Hazretleri uyuyor. Herkes onu uyandırmaya korkuyor."