Endonezya'nın doğu ucunda biyolojik çeşitliliğiyle dikkatleri üzerine çeken mercan resiflerini koruma çabaları son hızla ilerliyor.

[aysien]

Endonezya'nın doğu ucunda biyolojik çeşitliliğiyle dikkatleri üzerine çeken mercan resiflerini koruma çabaları son hızla ilerliyor.



Altı yıl önce Raja Ampat Adaları'nı çevreleyen sularda araştırma yapan bilim insanlarının elde ettiği sonuçlar, bu adaların korunması için uluslararası çapta alarm verilmesini sağladı. Yalnızca takımada resiflerinin zenginliği belgelenmemiş, aynı zamanda bu suların kapsadığı alan paralelinde dünyada en büyük mercan resifi çeşitliliğini barındıran bir bölge olduğu da ortaya çıkmıştı. Yapılan ilk keşif turu dahi -dokuzu yeni keşfedilmiş- 450 tür resif oluşturan mercan varlığını ortaya koymuştu. (Buna karşılık, Karayipler'in tamamındaki tür sayısı 70'in altında.) Dünya genelinde resiflerin pek çoğunun tahrip edilmiş durumda olması veya felaket boyutunda azalması, bu hazineyi koruma altına alma çalışmalarına hız verilmesine neden oldu.
Aşağıda yatan bolluğu fark eden ilk dalgıçlardan biri olan kişi bir uzman değil, Max Ammer adında, maceracı ruha sahip bir adamdı. Ammer, üzerinde çok az sayıda insan barındıran Raja Ampat Adaları'na 1990 yılında, İkinci Dünya Savaşı'ndan kalma terk edilmiş cipleri ve batık uçakları aramak üzere, Hollanda'dan gelmişti. Mercanlar nedeniyle burada kalan Max, küçük Kri Adası'nda iki ekolojik tatil köyü yarattı. 1998'de, tanınmış Avustralyalı balıkbilimci Gerry Allen'a birkaç dalışta rehberlik etti.
Gerry, bir sualtı araştırması yapılması için Uluslararası Çevre Koruma Örgütü'ne (CI) başvurdu. Gerek bölgenin gözlerden ırak konumu, gerekse Endonezya'daki siyasi karmaşa bu suların sistematik olarak araştırılabilmesini güçleştirmiş olsa da Gerry, 2001 yılında CI tarafından Raja Ampat'ta hızlı değerlendirme çalışması için bir araya getirilen uzmanlar arasında yerini aldı. Gerry'nin sezgileri doğru çıkmıştı. Araştırma, Raja'da insanı hayrete düşürecek kadar çok balık türü olduğunu ortaya koymuştu ve Gerry, sayılan 970 türün 283'ünü tek dalışta sayarak rekor kırmıştı. CI ile Doğa Koruma Örgütü'nün koordinasyonunda düzenlenen izleme çalışmalarında Raja'daki balık, mercan ve diğer deniz canlılarının tür sayısı daha da artmış ve deniz biyolojisi için bir vaha olan bölgenin mercan resifleri açısından gerçek bir hazine niteliği taşıdığı doğrulanmış oldu.
Sıradışı bir vaha burası. Resiflerin verimliliğinde kilit rol oynayan planktonik organizmalarla yüklü sular genelde bulanık; sanki bir çamaşır makinesinin içine dalıyormuşsunuz gibi güçlü akıntılarla çalkalanıyor ve canlı çeşitliliği, Jackson Pollock'ın fırçasından çıkmışçasına baş döndürücü.